به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ماسال ، سد شفارود در منطقه پونل و در جنوب غربی شهر رضوانشهر در استان گیلان بر روی رودخانه شفارود درحال ساخت است که مطالعات آن قبل از پیروزی انقلاب اسلامی انجام و در دهه ۶۰ با بازنگری در این مطالعات ، عملیات اجرایی آن در سال ۱۳۶۹ آغاز شده است.
رودخانه شفارود با آورد متوسط ۱۷۴ میلیون متر مکعب در سال یکی از منابع آب موجود در غرب استان است که کارشناسان ساخت سد مخزنی شفارود را برای تأمین آب شرب سالم و مطمئن ساکنان منطقه ضروری و حیاتی می دانند.
از آغاز شروع ساخت این سد با چالش های زیادی مواجه شده و پیشرفت فیزیکی قابل قبولی ندارد و اختلاف نظر بین طرفداران محیط زیست و مجریان ساخت سد شفارود ، ادامه ساخت آن را به درازا کشانده است.
با روی کار آمدن دولت یازدهم مخالفت ها با ساخت این سد از سوی گروه ها و کارشناسان زیست محیطی و طرفداران جنگل های شمال (هیرکانی) شکلی علنی تر به خود گرفت و به موضوعی رسانه ای تبدیل شده است.
جنگل های واقع در نیمرخ شمالی رشته کوه البرز که در پهنه ای به طول ۸۰۰ کیلومتر و به عرض ۲۰ تا ۷۰ کیلومتر، از آستارا در شمال استان گیلان تا گُلی داغ در شرق استان گلستان امتداد دارد، اغلب به نام جنگل های شمال شناخته می شود ولی نام اصلی و علمی آن، جنگل های هیرکانی است.
درختان هیرکانی شمال کشور گونه منحصر به فردی از طبیعت جنگلی گیلان است که سوم دی ماه سال ۱۳۸۷ به شماره ۱۹ و با عنوان جنگل های هیرکانی حوزه ۱۴ قلعه رودخان و حوزه ۱۵ ماسوله در فهرست آثار طبیعی کشور به ثبت رسید.
کارشناسان وزارت نیرو و شرکت آب منطقه ای گیلان ساخت این سد را به دلیل تامین آب شرب شهرهای غرب استان ضروری می دانند اما در مقابل آن، گروه های زیست محیطی و برخی کارشناسان از ساخت این سد به عنوان یک فاجعه برای جنگل های هیرکانی یاد می کنند و با ادامه ساخت چنین سدی مخالفت می ورزند.
مسئولان ارشد اجرایی استان گیلان نیز با تائید نقش تخریبی آن برای محیط زیست، اما می گویند اجرایی شدن بخشی از این سد و صرف هزینه هایی زیاد در اجرای آن، ساخت سد را توجیه می کند و چاره ای جز ادامه ساخت آن نیست.
برخلاف کسانی که در منازعات رسانه ای، ساخت این سد را منتفی وانمود می کنند ولی در استان با توجه به ابلاغیه معاون اول رئیس جمهوری در ادامه و تکمیل آن توافق وجود دارد.
هرچند کارشناسان سازمان حفاظت محیط زیست داشتن ارزیابی زیست محیطی را برای این سد ضروری می دانند اما مسئولان شرکت آب منطقه ای گیلان معتقدند که در اجرای این سد، ارزیابی زیست محیطی مطرح نیست.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گیلان در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: ادامه ساخت این سد تاکنون براساس توافق بین سازمان محیط زیست ، منابع طبیعی و وزارت نیرو انجام شده است.
داود زارع افزود: ساخت سد شفارود در دولت های قبلی فاقد مصوبه زیست محیطی بود ولی در دولت فعلی بر ارزیابی زیست محیطی آن تاکید می شود.
رئیس اداره محیط انسانی اداره کل حفاظت محیط زیست استان گیلان نیز گفت: با توجه به ابلاغیه معاون اول رئیس جمهوری مبنی بر کاهش ارتفاع سد و در صورت ارائه گزینه ارزیابی زیست محیطی، با ساخت آن از سوی کارشناسان این سازمان موافقت خواهد شد.
بلال دیان افزود: با کاهش ارتفاع سد، تخریب جنگل های آن از ۳۱۹ هکتار به ۹۳ هکتار کاهش می یابد.
وی اظهار داشت: به دلیل نداشتن ارزیابی زیست محیطی، روند ساخت این سد از سال ۱۳۸۳ تاکنون با افت و خیزهای مختلفی رو به رو شده است.
وی تصریح کرد: ساخت این سد، طرحی ملی بشمار می رود و ابتدا باید گزارش تقلیل اثرهای آن در کارگروه ماده دو آیین نامه ارزیابی زیست محیطی استانی، بررسی و جمع بندی نظرات کارشناسی برای تصمیم گیری نهایی به کشور ارسال شود .
مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقه ای گیلان نیز در این باره به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: تمام مستندات ارزیابی زیست محیطی این سد به محیط زیست استان و کشور تحویل و از سال ۱۳۸۸سازمان حفاظت محیط زیست، اجرای آن را به آب منطقه ای ابلاغ کرده و فرایند قطع درختان نیز طی شده است.
سیف الله آقابیگی افزود: در سال ۱۳۹۳ بار دیگر سازمان حفاظت محیط زیست درخواست گزارش ارزیابی زیست محیطی کرد که با آن موافقت نشد و به همین دلیل، حکمیت آن به معاون اول رئیس جمهوری سپرده شد و از سوی وی نیز ابلاغیه ای مبنی بر اصلاح ساخت مانند تغییر در ارتفاع سد ابلاغ شد که برغم ادعای کارشناسان محیط زیست، در این ابلاغیه به ارزیابی زیست محیطی هیچ اشاره نشده است.
وی یادآور شد: براساس ابلاغیه معاون اول رئیس جمهوری، اصلاح در اجرای طرح با کاهش ارتفاع سد تا ۲۰متر انجام شده ولی برداشت سازمان حفاظت محیط زیست این است که باید مجدد ارزیابی زیست محیطی صورت گیرد.
مدیرعامل آب منطقه ای گیلان پیشرفت فیزیکی سدشفارود را تاکنون ۲۷ و نیم درصد اعلام کرد و افزود: مطالعات این سد در سال ۱۳۵۳در رژیم گذشته صورت گرفت و در دهه ۶۰ نیز با بازنگری آن، این طرح در سال ۱۳۶۹ردیف اجرایی گرفت.
وی فرایند تامین منابع مالی (فاینانس) را موجب طولانی شدن زمان اجرایی این سد دانست و گفت: اکنون کل اعتبارات مالی ساخت این سد به مبلغ ۶۰۰ میلیارد تومان از محل منابع فاینانس خارجی تامین شده و در مدت زمانی حداکثر دو و نیم سال آینده، ساخت آن به پایان می رسد.
وی یادآور شد: با کاهش ارتفاع سد، تخریب جنگل های آن به ۹۳ هکتار کاهش می یابد که به ازای هر درخت، پنج و سه دهم برابر یعنی مساحتی حدود ۵۰۰ هکتار برای احیاء و جایگزینی جنگل های در محدوده سد شفارود برنامه ریزی شده است.
آقابیگی با ضروری دانستن اجرای ساخت این سد تاکید کرد: این سد برای تامین آب شرب به میزان ۲۳میلیون مترمکعب شهرستان های رضوانشهر ، ماسال و تالش در غرب گیلان برای جمعیتی حدود ۲۱۰هزار نفر در یک افق ۵۰ ساله ، ساخته می شود.
وی همچنین تامین ۱۲ میلیون متر مکعب در سال مربوط به آب صنعتی (صنایع چوکا) ، تولید انرژی برق آبی (دو واحد نیروگاهی هرکدام به توان ۸٫۳ مگاوات ساعت) ، کنترل سیلاب های فصلی، توسعه آبزی پروری و تامین افزون بر ۸۳ درصد آب مخزن سد شفارود برای مصارف آب کشاورزی را از دیگر کارکردهای این سد عنوان کرد.
سد شفارود در شش کیلومتری جنوب غربی شهرستان رضوانشهر و ۶۵ کیلومتری غرب شهر رشت بر روی رودخانه شفارود درحال ساخت است. ک۴/ ایرنا/ انتهای پیام/
