پنج شنبه ۰۶ دی ۱۴۰۳ , 26 December 2024

تاریخ انتشار : ۲۳ خرداد ۹۲
ساعت انتشار : ۱۲:۱۱ ب.ظ
چاپ مطلب

نگاهی به گذشته، حال و آینده شاندرمن

شاندرمن با این همه قدمت و تاریخ غرور آفرین امروزه در رده بندی شهرداری در آخرین رتبه  عملکرد شهرداریها قرار گرفته است . شن رودخانه الکان رود (مرغک) بروی خیابانهای خشک بیجار ریخته می شود

شاندرمن با این همه قدمت و تاریخ غرور آفرین امروزه در رده بندی شهرداری در آخرین رتبه  عملکرد شهرداریها قرار گرفته است . شن رودخانه الکان رود (مرغک) بروی خیابانهای خشک بیجار ریخته می شود

بخش شاندرمنیکی از بخش‌های شهرستان ماسالدر استان گیلاندر شمال ایران است شاندرمن در گذشته جزء گسکر بوده‌است بطوریکه در سال ۱۳۸۷طی کاوشهای باستان شناسی در بایه زاد محله شیخ نشین قسمتهایی از این شهر قدیمی کشف شد.

در دوره سلطنت فتحعلی شاه از وسعت حاکم نشین گسکر به تدریج کاسته و به خان نشین‌های کوچکتر شاندرمن، ماسال و تالشدولاب تقسیم شده و این سه خان نشین به اضافه خان نشین‌های اسالم و کرگانرود خمسه توالش خوانده می‌شدند.

در سال ۱۲۸۶شمسی، گیلان شامل ۱۹ناحیه شد که شاندرمن یکی از آن نواحی بود. در آن زمان هر ناحیه دارای بلوک بود و حاکم بلوک نایب الحکومه داشت که نایب الحکومه شاندرمن در روستای بیتَم دایر بود .

در سال ۱۳۱۶منطقه شاندرمن و ماسال جزء بخش شفارود محسوب می‌شدند و در سال ۱۳۲۳شاندرمن و ماسال به دو دهستان تبدیل شدند و در سال ۱۳۲۹بخش شاندرمن و ماسال تشکیل شد قبل از ماسال بیتَم و سپس شاندرمن مرکز بخش بود و اکنون شهر ماسال مرکز شهرستان ماسال و شاندرمن می‌باشد.

در سال ۱۳۷۶با ارتقا یافتن ماسال به مرکز شهرستان، شاندرمن تبدیل به بخش جداگانه‌ای شد. در حال حاضر بخش شاندرمن شامل دو دهستان شاندرمن و شیخ نشین و یک شهر به نام بازار جمعه می‌باشد. در سالهای نخستین پس از انقلاب به مدت ۳سال شاندرمن دارای شهرداری شد که بخاطر موانع ساختاری و توجیه اقتصادی، شهرداری آن برچیده شدپس از گذشت سه دهه بالاخره در سال ۱۳۷۹شاندرمن تبدیل به نقطه شهری شد که هسته‌های ابتدایی شهر را علاوه بر بازار جمعه آبادیهای سیاهمرد، پاشکم، کفود مژده و بنَه سرا تشکیل داده‌اند. با ایجاد شهرداری، شاندرمن روزبه روز شکل بهتری پیدا کرده و نسبت به گذشته زیباتر شده‌است.

یکی از نکات مهم شهر شاندرمن داشتن پهناورترین روستای استان گیلاناست این روستا که سیاهمرد نام دارد دارای چهار هزار نفر جمعیت می‌باشد شاندرمن در گذشته جزو اولین روستاهی بوده که دارای عدالت خانه بوده و خیابان های درون شهری آن داری سنگ فرش بوده است.

جمعیت و قومیت

طبق نظر رابینو در سال ۱۹۰۶میلادی شاندرمن سه هزار نفر جعیت و دارای ۶۰۰خانوار بود. به علت زندگی ایلی ـ عشایری در شاندرمن و باقی ماندن بعضی از شرایط آن زندگی ایل شاندرمن از نظر جمعیتی به ۱۲تیره سیاهمرد، بایَه زا، چَپَه زا، عیسیَ زا، مُعاف، اَیمات، شکاریَه، نیلَش، پَلَنگَ سرا، خسارَه زا و …تقسیم می‌شود که بررسی هر کدام مقاله‌های جداگانه‌ای را می‌طلبد.

در ضمن برخی از اهالی شاندرمن در گذشته به جوکندان، لیسار، حویق، چوبر و …مهاجرتنموده‌اند و همیشه از غیرت شاندرمنی بودن خود صحبت می‌کنند و به آن افتخار می‌ورزند. در حال حاضر یکی از محله‌های دهستان جوکندان هشتپر(شهرستان تالش) به نام شاندرمن محله می‌باشد. بنابر سرشماری مرکز آمار ایران، جمعیت بخش شاندرمن شهرستان ماسال در سال ۱۳۸۵برابر با ۲۶۳۴۵نفر بوده‌است.

 

 

معنای شاندرمن

شاندرمن در بین معمرین و قدما بصورت شاندرمینšānd∂rmin تلفظ می‌شود ولی در بعضی از کتب قدیمی بصورت شاندربین، شاندرمند و در مهر حکومت شاندرمن و ماسال بصورت شاندارمَن حک شده‌است بطوری که بعضی معتقدند بخاطر این که شاندرمن در گذشته دارای کاروانسراهایی بوده و در واقع محل عبور و اتراق کاروانهایی به سمت تالش شمالی و خلخال بوده‌است به این نام نامگذاری شده‌است.

برخی دیگر نیز معتقدند در دوران قدیم این منطقه  شاه نشین  بوده‌است و به همین دلیل آن را شاندرمن(شاه در من)  نامیده‌اند.

میرزا لطف الله وزیری یکی از معمرین شاندرمن می‌گوید از فرانسوی‌هایی که در سال۱۳۱۶برای خریدن درختهای گردوبه منطقه آمده بودند از معنای شاندرمن پرسیدم، آن را خوش آواز یا خوش آباد معنی کرده‌اند.

 برخی نیز شاندرمن را دیاری که راه و معبر آن بسیار شیرین و دلنواز است معنی کرده‌اند.

حاکمان شاندرمن در گذشته

معروفترین خان شاندرمن در عهد فتحعلی شاه، ابراهیم خان شاندرمنی بود که در شاندرمن حکومت موروثی داشت. از طرفی چون دخترش (خانم جان خانم) زوجه بیست و ششم فتحعلی شاه محسوب می‌شد این خان در منطقه خود از قدرت ویژه‌ای برخوردار بود. بعدها از این خانم غیراز دو فرزند که هر دو بعد از تولد مردند فرزندی بدنیا نیامد.(لسان الملک، ص۲۹۱ )

در زمان فریبرز ابراهیم خان شاندرمنی یکی از شش خوانین متنفذ تالش به حساب می‌آمد.(رابینو، ص ۹۸)

 سابقاً چله خانه مرکز نجفقلی بیگ شاندرمنی بوده که گویا حکومت پنج ناحیه تالش را داشته‌است.(رابینو، ص ۱۳۲)

نخستین کس از تاریخ نویسان و خاطره نگاران ایرانی که در طول قرون و اعصار از شاندرمن نام برده، میرزا ابراهیم صاحب «سفرنامه استرآباد و مازندران و گیلان» است که به سال ۱۲۷۶هجری قمری تألیف یافت و وی نیز شاندرمن را شاندربین یاد کرده‌است. وی زیر عنوان«حاکم نشین شاندربین» می‌نویسد: «جانب مغرب گیلان حاکم نشین اول ـ شاندرمین، نصرالله خان، تفنگچی یکصد و پنجاه نفر و ییلاق و قشلاق دارد. محصولش ابریشم و برنج و روغن و عسل و پشم گوسفند و لباسشان از پشم وکفش چموش است. نیمی تالش و نیمی گیلک می‌باشند.

نقش شاندرمنی‌ها در تاریخ

مردم شاندرمن از نظر قومیت تالش هستند و همانطور که می‌دانیم قوم تالش با تمدنی دیرینه و افتخارآمیز قبل از آریایی‌ها در ایران سکونت داشتند و از اقوام بومی ایران محسوب می‌شوند که حکومت مستقل بزرگ کادوسیان را تشکیل داده بودند. تالش نام قومی است که در غرب دریاچه کاسپین (خزر) به موازات کوههای تالش و در محدوده جغرافیایی از رود کورا تا بریدگی سفیدرود در کشور جمهوری اسلامی ایران و جمهوری آذربایجان زندگی می‌کنند.

شاندرمنی‌ها در طول تاریخ تفنگچی‌های ماهری بوده‌اند چنانکه حسین احمدی در کتاب تالشان با بر شمردن جنگجویی تالشان که به دلیل برخورداری از توانایی فیزیکی بالا و چیره دستی در تیراندازی حفاظت اکثر شهرهای گیلان را به عهده داشتند و تعدادی از آنها حتی به عنوان مزدور به خدمت دشمنان تالشان نیز در می‌آمدند از قول سفرنامه بُهلر می‌نویسد از پانصد تا ششصد تفنگچی که از انزلی محافظت می‌کردند ۱۵۰نفر شاندرمنی، ۱۵۰نفر گسکری، ۱۵۰نفر کرگانرودی و ۳۸نفر ماسوله‌ای بودند.

میرزا احمد لنکرانی نویسنده اخبارنامه تفنگچیان پیاده که از تالشدولاب و شاندرمن در جنگهای ایران و روس شرکت داشتند و وارد لنکران شدند را هشت هزار نفر بیان می‌کند.

و امروز...

شاندرمن با این همه قدمت و تاریخ غرور آفرین امروزه در رده بندی شهرداری در آخرین رتبه  عملکرد شهرداریها قرار گرفته است .

شن رودخانه الکان رود (مرغک) بروی خیابانهای خشک بیجار ریخته می شود و این در حالی است که معابر شاندرمن دارای کوچه های گلی می باشد، شاندرمن یکی بزرگتیرین بخشهای وسیع از نظروسعت جغرافیایی استان می باشد و این در حالیست که در قلب شهر ،چندین روستا وجود دارد.

شاندرمن دارای منحصر بفرد ترین غار کشور از لحاظ نامعلوم بودن طول و بزرگی وسعت دهانه می باشد که آن هم در بودجه درآمدی شهرداری دارای ردیف نمی باشد . محل جمع آوری زباله شهر در مرکز بافت شهر می باشد  و در کمسیون پسماند شهر به سرمایه گذار کارخانه تفکیک زباله که باز آن هم برای شهرداری دارای عواید و در آمد است بی اعتنایی و بی محلی می شود. در حاشیه شهر شاندرمن کوههای سربه فلک کشیده سیاهمرد و درآن (deran)  وجود دارد که از لحاظ اکو سیستم و بافت گیاهی و جانوری دارای بهترین بافت می باشد ولی جایی دیگر که از لحاظ جذب توریسم نسبت منطقه فوق دارای کمترین ارزش است پارک جنگلی نامیده می شود.

شاندرمن دارای بزرگترین منابع در آمدی از قبیل معادن، صنت گردشگری، صنایع دستی، کشاورزی و … می باشد که ظرفیت قرار گرفتن در بودجه های استانی و کشوری را داراست که شهر های هم جوار از آن استفاده کرده و به در آمد زیادی دست یافته اند.

 آیا جای بسی تامل نیست …

آری همشهری امروز نوبت ماست تا در صحنه باشیم و با انتخاب کاندیداهای اصلح و کار آمد در انتخابات شوراهای اسلامی شهر شاندرمن، سرنوشت شهرمان را همچون تاریخ غرور آفرینش بخوبی رقم بزنیم.

 

گرد آورنده : مهندس حمیدرضا احمدی


59 ديدگاه

  1. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  2. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  3. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  4. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  5. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  6. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  7. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  8. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  9. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  10. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  11. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  12. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  13. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  14. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  15. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  16. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  17. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  18. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  19. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  20. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  21. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  22. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  23. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  24. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  25. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  26. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  27. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  28. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  29. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  30. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  31. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  32. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  33. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  34. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  35. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  36. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  37. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  38. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  39. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  40. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  41. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  42. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  43. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  44. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  45. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  46. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  47. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  48. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  49. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  50. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  51. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  52. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  53. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  54. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  55. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  56. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  57. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  58. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.

  59. سید مومن منفرد گفت:

    با عرض سلام و ادب.از ابتدای مطلب تا و امروز که بولد شده است را من نوشته ام و در مقاله ای تحت عنوان شاندرمن از گذشته تا امروز منتشر کرده ام. چگونه گردآورنده آن را بدون ذکر منبع به نام خود نوشته است متعجبم. لطفا اصلاح نمایید.