به گزارش ماسال نیوز به نقل از ایرنا؛ همه ساله با آغاز نوروز، همزمان با دگرگونی و جنبشی که در طبیعت پدیدار می شود، تالشی ها نیز با تکاپو خود را برای استقبال از بهار و سال نو آماده می کنند.
نظم بخشی به زندگی و وضع ظاهری خانه ها هم از جمله اقداماتی است که همانند سایر نقاط کشور نوعی استقبال از بهار محسوب می شود و بین مردم مناطق غرب گیلان بخصوص قوم تالش نیز رواج دارد. مردم این منطقه برای سبزه هفت سین، از هم اکنون گندم و جو و عدس خیس می کنند و هم زمان با این جنب و جوش، برخی آداب و مراسم نیز به اجرا در می آید که از جمله آنها نوروزنامه خوانی است.
نوروز نامه خوان ها ، چاوشان نوروز و بشارت دهندگان شب زنده دار بهار و پیک های شادی ها و شکفتن ها هستند؛ آنها فعالیت خود را از هفته اول اسفند ماه آغاز و تا نیمه فروردین ادامه می دهند. نوروزنامه خوانی کاری گروهی است و هر گروه نوروز خوان، معمولاً سه نفرند که هر یک از آنها وظیفه مشخصی دارد؛ نفر اول که خوش صداتر است، تکخوان و نفر اصلی گروه می باشد.
گروه های نوروز نامه خوان هر روز ساعتی پس از تاریک شدن هوا، گشت گذار خود در محله ها را آغاز می کنند و به هر خانه ای که می رسند، بی هیچ مقدمه ای نوروز نامه ای را با آهنگی دل انگیز می خوانند.
هدیه ای که به نوروز نامه خوان داده می شود، گاه نقدی و گاه چیزهایی از قبیل برنج، پارچه، صنایع دستی تولیدی همان خانواده اعم از جوراب پشمی، شال و دیگر هدایاست.
نوروز خوانان قاصد بهار هستند و ترانه هایی زمزمه می کنند که آمدن آفتاب و بهار را نوید می‌دهد، طنین صدای آنان بشارت دهنده رویش سبزه و شکوفایی گل ها بوده و پیام آور دوستی، تولد دوباره و تشدید مهربانی هستند.
نمونه هایی از این اشعار بشرح زیر است
بخوانم من امام اولین را شه کشور امیرالمؤمنین را
وصی جانشین یعنی علی را به یاسین و الف لام و به فیروز
دهید مژده که آمد عید نوروز امام دومین هم دسته ی گل
شفاعت می کند او بر سر پل اما سومین شاه جهان است
بود نامش حسین شاه یگانه و . . . .
آنها این اشعار را تا امام دوازدهم تکرار می کنند.
امام دوازدهم مهدیش نام است تمامی کل عالم را امام است
بدانید حضرت صاحب الزمان است به یاسین و الف و لام و به فیروز
دهید مژده که آمد عید نوروز خدایا صاحبخانه را خوشحال گردان
جوانان را داماد گردان عروسش صاحب اولاد گردان
به یاسین و الف و لام و فیروز دهید مژده که آمد عید نوروز
هوا سرد است و بگرفته صدایم که چند تا تخم مرغ باشد دوایم
ایا همشیره ی فرخ لقایم بکش زحمت بیار عیدی برایم
جوانب خیر ببینید از دعایم و . . . .
متاسفانه هماهنگ نبودن بسیاری از این آئین ها با زندگی جدید و تغییر نگرش های عمومی ناشی از روند شتابناک جهانی و صنعتی شدن، دو عامل مهم نابودی تدریجی آیین های نوروزی گیلان است که این آیین کهن گیلان تقریباً در حال فراموشی می باشد.
تالش زبانان ایران بیش از ۵۰۰ هزار نفرند و در استان گیلان، در شهرستان های آستارا، تالش، رضوانشهر، ماسال، فومن ، شفت، نمین رودبار و صومعه سرا سکونت دارند. حدود یک میلیون نفر نیز در شهرستان های آستارا، لریک، لنکران، ماساللی و جلیل آباد جمهوری آذربایجان ساکن هستند.
