به گزارش ماسال نیوز به نقل از آستان‌خبر؛ کمتر از یک ماه دیگر تا شروع انتخابات پنجمین دوره انتخابات پارلمان شهری یا همان شوراهای اسلامی شهر و روستا و انتخاب اعضای شوراها توسط مردم باقی‌مانده است. شوراهای اسلامی دارای ظرفیت بالایی هستند و استفاده از ظرفیت شوراها را می‌توان تجلی دخالت آراء و نظرات مردم در اداره عمومی شهر و روستا نامید. چراکه شوراهای اسلامی شهر و روستا شوراهایی هستند که در مناطق شهری و روستایی ایران به‌طور جداگانه بارأی مردم همان حوزه انتخاب می‌شوند. شورای هر استان نیز از نمایندگان منتخب شوراهای شهرستان‌های تابعه هر استان تشکیل می‌شود.

هرچند تصمیمات و مصوبات شوراها درنهایت باید از فیلتر فرمانداری وارد فاز اجرا شوند، ولی درمجموع می‌توان شوراها را نماد تحقق دخالت مستقیم مردم در اداره امور عمومی شهر قلمداد کرد و به همین جهت این نهاد از اهمیت خاصی برخوردار است. فصل هفتم قانون اساسی ایران به شوراها اختصاص دارد. این فصل شامل اصول صدم تا صد و ششم قانون اساسی هستند که وظایف شوراها مشخص کرده است.

باوجوداینکه بر لزوم وجود شوراهای اسلامی شهر و روستا در قانون اساسی تصریح‌شده‌ است، اما تدوین سازوکار اجرایی آن تا ۱۳۷۷ به تعویق افتاد. درنهایت اولین دوره‌ی انتخابات سراسری شوراهای اسلامی کشور در ۷ اسفند سال ۱۳۷۷ اجرایی گردید که با استقبال زیاد مردم همراه شد. این انتخابات در بیش از ۴۰ هزار حوزه انتخاباتی برگزار شد و نهایتاً حدود دو هزار نفر از منتخبین مردم جهت اداره امور شهرها و روستاهای کشور به‌عنوان عضو شورای اسلامی شهر یا روستا برگزیده شدند. منتخبین اولین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا از تاریخ ۹ اردیبهشت سال ۱۳۷۸ رسماً آغاز به کار کردند و تاکنون چهار از شوراها را پشت سر گذاشته‌ایم.

کاندیداهای شورا از چه قشری هستند؟

افراد زیادی داوطلب حضور در انتخابات شوراها هستند. در دوره گذشته افراد بسیاری از اقشار جامعه با سمت‌ها و مشاغل گوناگون به‌عنوان کاندیدا در این رقابت با یکدیگر رقابت کردند که احتمال افزایش این رقم در انتخابات پیش رو محتمل است. شرکت این تعداد از افراد جامعه در انتخابات شوراها بیانگر این نکته است که افراد با توانمندی‌های مختلف علاقه‌مند به حضور در شوراها و فعالیت در این نهاد مدنی هستند. از استاد دانشگاه، روحانی، فرهنگی و کارمند گرفته تا بازاری، ورزشکار، دانشجو و … تنوع و دربرگیری اقشار مختلف در این مقوله حاکی از این مطلب است که شوراها به یک قشر یا یک گروه خاص تعلق ندارند و همه افراد جامعه می‌توانند در مدیریت شهری سهیم باشند.

فلسفه حضور افراد در شوراها

هرچند فلسفه حضور افراد با گرایش‌ها و تخصص‌های مختلف در شورا بسیار متنوع و گوناگون و حتی در مقاطعی نیز اقتصادی و مادی (!) است ولی آنچه عیان است، بیشتر این افراد، داعیه مدیریت کلان‌شهری و اثربخشی بر ساختار اداره امور شهری و روستایی دارند و مدعی هستند قادرند در اداره امور عمومی شهر تحول ایجاد کنند.

البته کسب موقعیت و جایگاه اجتماعی برتر، کسب محبوبیت و شهرت، دغدغه خدمت به شهروندان و حتی بسترسازی جهت سایر مناسبات اجتماعی نظیر انتخابات مجلس شورای اسلامی و برخی انگیزه‌های شخصی نیز از دلایل حضور افراد در کارزار انتخابات شوراهای اسلامی محسوب می‌شوند. به‌هرروی فلسفه حضور همه افراد در انتخابات شوراها محترم است و مردم می‌توانند با نگاه به دیدگاه‌ها، اهداف و برنامه‌های کاندیدا در انتخاب کاندیداهای اصلح بکوشند.

تبلیغات با رویکرد ملی

با توجه به اینکه هنوز زمان رسمی آغاز تبلیغات کاندیداهای انتخابات شوراها آغاز نشده است بالطبع هرگونه تبلیغات نیز در این ایام ممنوع است، ولی شاهد تبلیغات غیررسمی بسیاری از کاندیداها از ماه‌ها قبل هستیم. از راه‌اندازی کانال‌های تلگرامی و فعالیت در فضای مجازی گرفته تا دست‌به‌قلم شدن و نگارش انواع مقالات انتقادی و اجتماعی و سیاسی و برگزاری جلسات خانگی و سخنرانی در برخی محافل و مدارس … البته حضور در اماکن متبرکه نظیر آرامگاه‌ها، مجالس ختم و شادی برخی جلسات و سمینارها نیز از شگردهای تبلیغاتی چراغ خاموش عده‌ای از کاندیداها محسوب می‌شود؛ اما نکته جالب اینجاست که برخی از کاندیداها در صحبت‌های تبلیغاتی‌شان وعده انجام اموراتی را می‌دهند که به‌هیچ‌عنوان در حیطه اختیارات و وظایف شوراها نیست و به نظر می‌رسد حتی از قوانین و وظایف شوراها بی‌اطلاع هستند.

با نگاهی به پوسترها و تراکت‌های تبلیغاتی کاندیداهای ادوار گذشته و بررسی شعارهای مطرح‌شده درمی‌یابیم عده‌ای از دوستان ظاهراً با اهداف و ساختار شوراها کمتر آشنا هستند و در شعارهای تبلیغاتی از وعده‌هایی رونمایی می‌کنند که در مقاطعی فراتر از توان رئیس‌جمهور مملکت است! ریشه‌کن کردن بیکاری، اشتغال‌زایی، کاهش نرخ تورم، ساخت جاده و ورزشگاه، وعده ساخت و احداث پروژه‌های مختلف، پیگیری پروژه‌های بر زمین‌مانده و … بخشی از وعده‌های سوفسطایی کاندیداهای ادوار گذشته است. درصورتی‌که بر اساس قانون برای اعضای وظایفی مشخصی تدوین‌شده است که حرکت برخلاف آن میسر نیست.

اولویت‌بندی و توجه به نیازهای شهری

هرچند نظرات اعضای شوراها محترم و قابل‌اعتنا است ولی شاید بین انتظارات عموم مردم شهر با نظرات اعضای محترم شهر اختلافاتی وجود داشته باشد. بدون شک «اولویت‌بندی نیازهای شهر» و «توجه به نیازهای اولیه شهر» را می‌توان اولین خواسته مردم در مدیریت شهری تلقی کرد.

دیوارکشی زمین‌های بلااستفاده در شهر، تمرکززدایی و سوق دادن شهرها به سمت مراکز کمتر توسعه‌یافته، افزایش ظرفیت حمل‌ونقل شهری با وسایل نقلیه بزرگ‌تر نظیر مینی‌بوس و اتوبوس، شستشوی روزانه جداول شهری، شستشوی دوماهه یا حتی چندماهه کوچه‌ها، تلاش در جهت استفاده از ظرفیت‌های گردشگری و تفریحی موجود، فرهنگ‌سازی در خصوص پرداخت به‌موقع عوارض، ایجاد هماهنگی در جهت ساخت‌وساز به‌صورت اشتراکی راه‌حل جلوگیری از هدر رفت زمین‎هایی متراژ کم و … از طرح‌هایی هستند که نیاز به بودجه و امکانات فراوان ندارند و با کمترین هزینه قابلیت اجرا دارند و تعدادی از این طرح‌ها در درازمدت نیز باعث ایجاد درآمد پایدار در شهرداری‌ها می‌شوند.

به‌عنوان‌مثال یکی از مشکلات شهرنشینی در عصر حاضر کمبود پارکینگ و عدم امکان ساخت پارکینگ در واحدهای تجاری با عرض کم در خیابان‌های اصلی شهرها است. درواقع عرض کم، نداشتن پارکینگ، کوچک بودن واحدها ازجمله ویژگی‎های عمومی این سازه‎ها هستند. این ساختمان‎ها عموماً دو یا سه‌طبقه هستند و یک درب ورودی و راه‌پله دارند که تقریباً یک‌سوم از زمین صرف ساختن راه‌پله و درب ورودی شده است. به دلیل عرض کم این زمین‎ها صاحبان آن‌ها قادر به ساخت پارکینگ در ساختمان خود نیستند و ناخواسته به مشکل ترافیک شهر هم اضافه می‎شود.

یک راه‌حل برای جلوگیری از هدر رفت زمین‎هایی است که به لحاظ تجاری قیمت بالایی دارند، ساخت‌وساز به‌صورت اشتراکی است. از عمده مزایای ساخت‌وساز به‌صورت اشتراکی می‎توان به مدیریت سرمایه و نیروی انسانی و بهره‎وری بیشتر اشاره کرد. کمک به زیبایی مبلمان شهری، امکان استفاده منطقی‎تر از زمین‎های تجاری، ساخت‌وساز اقتصادی و مقرون‌به‌صرفه از دیگر مزایای این قبیل ساخت‌وساز است؛ اما به دلایل مختلف اقتصادی و اجتماعی عمدتاً توافق بین مالکان این زمین‎ها صورت نمی‎گیرد و مشکلات حقوقی نیز مزید بر علت می‎شود تا این امر محقق نشود.

استفاده از خرد جمعی و تجارب اهل‌فن در ایجاد هماهنگی بین صاحبان زمین‌های مناطق پر رفت‌وآمد شهری می‌تواند در جلوگیری از بروز برخی ناهنجاری‌های ترافیکی و شهری مؤثر باشد.

سخن پایانی

بی‌هیچ تردید نظرات، ایده‌ها و پیشنهاد‌های کاندیداهای شوراها محترم و در برخی موارد قابل‌اعتنا و به‌روز است، ولی آنچه مردم از کاندیداها و اعضای منتخب شوراها قبل و بعد از انتخابات انتظار دارند، حرکت در مسیر قانونی شوراها و پرهیز از عملکرد جناحی، سیاسی و قومیتی است. تصمیم‌گیری و خلق راهبردهای جدید بر اساس منابع مالی در دسترس و امکانات هر شهر با نگاه منطقی اولویت محور، استفاده از توان و ظرفیت بخش خصوصی و تلاش در جهت ایجاد درآمد پایدار با رویکرد خلاقانه کلید حل بسیاری از معضلات مدیریت شهری است. درواقع داشتن برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و درازمدت می‌تواند در توسعه مدیریت شهری مؤثر واقع شود و اگر همه برنامه‌ها ۴ ساله طراحی و مدیریت شوند، در عمل اتفاق خاصی را در مدیریت شهری شاهد نخواهیم بود. در پایان ذکر این نکته لازم است که اهداف و برنامه‌های آرمان محور و اصولی محقق نخواهند نشد مگر به مدد توسل و تکیه به خرد جمعی و استفاده از همه پتانسیل‌های شهر، استفاده از تجارب بزرگان شهر و استان، تشکیل کارگروه و اتاق فکر مستقل در ÷هرکدام از موضوعات شهری. امید است منتخبین آینده شوراها با برنامه‌های جدید و توسعه‌یافته در مدیریت شهری تحول ایجاد کرده و زمینه داشتن شهرهایی زیبا و آباد را فراهم سازند.

انتهای پیام/