به گزارش ماسال نیوز، ۲۲ دی ماه ۱۳۰۵ شمسی، فرمانده تیپ شمال خواستار آغاز ساخت جاده گیلان به مازندران شد. سرتیپ فضلالله زاهدی، فرمانده تیپ شمال، که اخیراً پس از دیدار با رضاشاه به رشت بازگشته، شش نامه جداگانه خطاب به او نوشت و درخواستهای خود را ارائه کرد. نخستین آنها در مورد ارتباط تلگرافی نقاط مختلف با استرآباد بود. وی نوشت که قبلاً از گمیشتپه تا استرآباد و از رامیان به این شهر سیم تلگراف بوده است [که از بین رفته.] زاهدی با اشاره به این که نتوانسته وسایل تلگراف را از بادکوبه تهیه کند، خواست وزارت پست و تلگراف سیم‌کشی گنبد قابوس تا استرآباد و گمیشتپه تا استرآباد را هر چه زودتر انجام دهد.(۱) زاهدی در نامه بعدی ساخت راه مازندران را مطرح کرد که با معرفی یک مهندس، احداث راه گیلان به مازندران آغاز گردد؛ البته وجهی نیز برای این مقصود باید در اختیار قرار گیرد(۲) فرمانده تیپ شمال در نامه سوم به دریافت خسارت جنگی از ترکمن‌ها اشاره نمود که از طرف رضاشاه مطرح شده بود. وی نوشت پس از رفتن به استرآباد و سنجش توانایی پرداخت آنها گزارشی در این مورد خواهد داد.(۳) سرتیپ زاهدی در نامه‌ای دیگر مناطقی را که باید پاسگاه مرزی در آنجا ایجاد گردد نام برد و برای تأسیس آنها اجازه گرفت.(۴) وی در نامه پنجم به ساخت قلعه نظامی در بندر پهلوی (انزلی) اشاره کرد که قرار است محل استقرار نظامیان شود. در این نامه آمده است که هزینه ساخت این قلعه از خسارت جنگی دریافت شده از ترکمن‌ها تأمین می‌شود.(۵) زاهدی در آخرین نامه چگونگی استقرار نیروهای تحت امر تیپ شمال را به اطلاع رساند و افزود که فوج نادری تا عید نوروز به تهران میآید و فوج رضاپور چهار هفته بعد عازم پایتخت می‌شود.(۶)

 ۲۲ دی ماه ۱۳۴۳ شمسی، رئیس شهربانی کل کشور به رئیس ساواک درباره شهید آیت الله ربانی املشی نامه نوشت. در این روز سپهبد نصیری رئیس شهربانی کل کشور به سرلشکر پاکروان رئیس ساواک کل کشور نامه ای ارسال کرد و از طی آن نوشت: «محمدمهدی ربانی در مسجد جامع تهران وعظ کرده و سخنان تحریک آمیز بیان کرده است البته بعد از بازداشت گزارش ساواک را تکذیب می کند. او دارای پیشینه بدی است که اوایل امسال در کاشان هم دستگیر و محاکمه شده بود ولی با تبدیل قرار آزاد شد. (۷)

۲۲ دی ماه ۱۳۶۵ شمسی، سردار سپاه اسلام شهید «حسین شفائیه» مسئول محور یک اطلاعات عملیات لشکر ۱۶ قدس گیلان در منطقه علمیاتی‌ کربلای‌ ۵ به شهادت رسید.(۸)

۲۲ دی ماه ۱۳۶۵ شمسی، جانشین گردان حمزه سید الشهدای گیلان به شهادت رسید. شهید سیدجواد محمودی در تاریخ یادهم اسفند ماه سال ۱۳۴۳ در روستای خودبچر ماسال به دنیا آمد و ۲۲ دی ماه سال ۶۵ به شهادت رسید. وی از سوی سردار شهید مهدی خوش سیرت جانشین گردان شده بود.

۲۲ دی ماه ۱۳۶۵ شمسی، شهید جواد مهربان از رزمندگان بازار جمعه صومعه سرا در شلمچه به شهادت رسید. وی متولد ۱۹ اردیبهشت ماه ۱۳۴۵ بازار جمعه بود و وی از لشکر قدس گیلان به مناطق عملیاتی اعزام شده بود و پیکر مطهرش در مسجدامام جعفرصادق علیه‌السلام بازار جمعه تدفین شد.

۲۲ دی ماه ۱۳۶۵ شمسی، شهید غلام جیرانی از رزمندگان صومعه سرا در شلمچه به شهادت رسید. وی ۱ مهر ماه ۱۳۴۹ بود و پیکر مطهرش در گلزار شهید نوخاله صومعه سرا تدفین شد.

۲۲ دی ماه ۱۳۶۵ شمسی، شهید ابراهیم نوری از رزمندگان لنگرودی در عملیات کربلای ۵ در منطقه شلمچه به شهادت رسید. وی متولد روستای کفته رود لنگرود بود.

۲۲ دی ماه ۱۳۶۵ شمسی، محمود یوسفی کفترودی به شهادت رسید. وی متولد سال ۱۳۴۹ روستای شمسه بیجار لنگرود بود و در عملیات کربلای ۵ به شهادت رسید.

۲۲ دی ماه ۱۳۶۵ شمسی، شهید قربانعلی رنجبر از رزمندگان شهرستان لاهیجان در منطقه شلمچه در عملیات کربلای ۵ به شهادت رسید. وی ۱۶ اردیبهشت ماه ۱۳۴۵ در روستای دهبنه لاهیجان متولد شده بود.

۲۲ دی ماه ۱۳۶۵ شمسی، داریوش ذکری از رزمندگان رودسر به شهادت رسید. وی  متولد ۲۰ شهریور ماه ۱۳۴۶ روستای کلکاسرا رودسر بود و در سومار  به شهادت رسید. شهید ذکری از لشکر ۸۸ زرهی زاهدان اعزام شده بود و پیکر مطهرش در گلزار شهید کلکاسرا  رودسر تدفین شد.

۲۲ دی ماه ۱۳۶۵ شمسی، رضا  میرزائی بازرگانی از رزمندگان شهرستان رودسر به شهادت رسید. وی ۱۰ تیر ماه ۱۳۴۸ در روستای بازرگان محله رودسر متولد شده بود و در منطقه شلمچه به شهادت رسید و پیکر مطهرش در بازرگان محله رودسر تدفین شد.

۲۲ دی ماه ۱۳۶۵ شمسی، اسفندیار علیجانی قادیکلائی از رزمندگان شهرستان رودسر به شهادت رسید. وی ۲۸ مهر ماه ۱۳۴۲ متولد شده بود و پیکر مطهرش در گلزار شهید رودسر تدفین شد.

…

پی نوشت:

۱- فراهانی، حسن؛ روز شمار تاریخ معاصر ایران، جلد ۴؛ ص ۵۳۲؛ اسناد مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، س ١٣٠٤، پ ١٧٥، ص ٦. موضوع به وزارت پست و تلگراف ابلاغ شد. (همان، ص ٥)

۷- رنگ ایمان آیت الله محمدمهدی ربانی املشی به روایت اسناد ساواک، ص ۵۸٫

۸- رنگ ایمان؛ عملیات کربلای ۵ نام عملیاتی نظامی در جریان جنگ ایران و عراق می‌باشد که توسط نیروهای ایرانی با رمز «یا زهرا (س)» در محور شلمچه – کانال ماهی به صورت گسترده در تاریخ ۱۹ دی ۱۳۶۵ به فرماندهی سپاه جهت فتح بصره شروع شد. هدف نهایی این عملیات تسخیر شهر بصره بود. این عملیات پر هزینه‌ترین و پرتلفات‌ترین عملیات جنگ بود. حدود ۱۵۰ کلیومتر از منطقه اشغالی شلمچه و قسمتی از خاک عراق در تصرف ایران قرار گرفت و باعث شد که خطوط پدافندی ایران در نزیکی پتروشیمی عراق ایجاد گردد. در این عملیات نیروهای سپاهی و بسیجی به فرماندهی برادر محسن رضایی و با استفاده از یورش موج انسانی از سمت شرق بصره و نیروهای ارتشی به فرماندهی سرهنگ صیادشیرازی از شمال به سمت نیروهای عراقی یورش بردند با اینکه نیروهای ایرانی نتوانستند به هدف اصلی خود که تصرف شهر بصره بود برسند ولی توانستند بندر استراتژیک فاو را تصرف کنند؛ در عملیات کربلای ۵ حدود ۳۸۰ نفر از رزمندگان گیلانی به شهادت رسیدند.