یکشنبه ۰۴ آذر ۱۴۰۳ , 24 November 2024

تاریخ انتشار : ۱۱ بهمن ۹۶
ساعت انتشار : ۹:۵۷ ق.ظ
چاپ مطلب
یادداشت/ به بهانه اکران مستند جنجالی قائم مقام در ماسال؛

تبارشناسی تاریخی “قائم‌مقام” برای نسل جوان

نویسنده : حسن قلی‌پور چسلی

حسن قلی پور چسلی نوشت: "قائم مقام" واژه‌ای که هرچند برای نسل ما نامأنوس است، اما روزگاری جایگاهی مهم و کلیدی در جمهوری اسلامی محسوب می‌شد و چالش‌های بسیاری برای اداره حکومت در این کشور ایجاد کرده‌ بود.

به گزارش ماسال نیوز؛ حسن قلی‌پور چسلی به بهانه اکران مستند جنجالی قائم مقام در شاندرمن و آغاز بلیط فروشی این مستند برای اکران در ماسال، ضمن یادداشتی نوشت:

فروردین ۶۸ است و مردم با تیتر عزل «قائم‌مقام» در روزنامه‌ها مواجه می‌شوند. جامعه در شوک خبر استعفای قائم‌مقام  است و آغاز دوره‌ای که بخش مهمی از جامعه سیاسی ایران به فکر  فرو می‌رود و همه منتظرند ببینند چه اتفاقی افتاده است.

به تدریج جامعه متوجه ابعاد پنهان عزل یا استعفا می شود، اما تا عصر و زمان ما همچنان چراها و ابهام‌هایی در تمامی لحظات این ماجرا وجود داشته و دارد و برخی با سوء استفاده از این برگ تاریک تاریخ، در پی به دست آوردن منافع شخصی و حزبی خود بوده اند.

در این میان اما چند جوان دانشجوی دغدغه مند در سال ۹۶ با ساخت مستندی از زندگی آیت‌الله منتظری، در جهت رفع برخی از این ابهام‌های موجود در اوایل انقلاب تلاش کرده‌اند.

در معرفی مستند «قائم‌مقام»، آمده است: “روایتی بدون سانسور از مبارزات پیش از انقلاب تا فوت آیت‌الله منتظری را شامل می‌شود. و برای اولین بار به‌طور تفصیلی به فراز و فرود وی در نظام سیاسی ایران پرداخته شده است. ”

در این مستند فلاش‌بک‌هایی به سال‌های مختلف حیات سیاسی آیت‌ا… منتظری دیده می‌شود و همین باعث می‌شود مخاطب با روایت‌های متنوعی از زندگی «قائم‌مقام» رهبری مواجه شود.  طبعا هر روایتی از تاریخ، موافق و مخالف را بر می‌انگیزد؛ مخصوصا اگر مستند باشد. تیم سازنده‌ی قائم مقام کوشیده‌اند در این روایت، سراغ هر دو طیف منتقد و حامی آقای منتظری بروند. هر چند که برخی از موافقان از مشارکت و بیان دیدگاه خود طفره رفته‌اند، اما احمد منتظری نکات قابل تاملی را درباره‌ی شخصیت پدر، در گفت و گو با سازندگان مستند عنوان کرده که متعصب ترین حامیان آقای منتظری را هم متحیر و انگشت به دهان می‌کند. مستند قائم‌مقام در ساده‌ترین توصیف، پاسخی به این پرسش است که چرا لازم است نهادهای فکری، فرهنگی و دانشگاهی ورود جدی‌تری به حوزه تبارشناسی تاریخی داشته باشند؟ فردی را که تصمیمات او از موضع قائم‌مقام هزینه‌های گزاف سیاسی، اجتماعی و از همه مهم‌تر هزینه‌های امنیتی را به بار آورد، باید همان‌گونه که سازندگان قائم‌مقام تلاش کرده‌اند، از منظر تبارشناسی تاریخی شناخت.

مستند قائم مقام بازخوانی فراز و فرود آیت الله منتظری است و اینکه چه شد فردی از قائم مقامی رهبری در دهه ۶۰ سقوط کرد و در نهایت در سال ۸۸ در قم وفات یافت. مستند در عین اینکه خوش ساخت است و تلاش کرده با طیف موافقین و مخالفین مرحوم منتظری مصاحبه کند و اسناد ارائه دهد،  ۵ فصل از حیات آیت الله منتظری است که شامل داستان سید مهدی هاشمی و قائم مقامی منتظری و عزل توسط امام و دوران بعد از امام می باشد

“قائم مقام” نام پرتکرای است که این روزها زیاد شنیده ایم، واژه‌ای که هرچند برای نسل ما نامأنوس است، اما روزگاری جایگاهی مهم و کلیدی در جمهوری اسلامی محسوب می‌شد و چالش‌های بسیاری برای اداره حکومت در این کشور ایجاد کرده‌ بود. قائم مقام در ذهن دهه هفتادی‌هایی که شخصیت‌های تراز اول سیاسی را با عناوینی  دیگر درک کرده‌ اند، آغازگر معماهای زیادی خواهد بود.

مستند قائم مقام را چند جوان نسل سومی ِبا انگیزه ساخته‌اند، اینکه چند جوان توانسته‌اند گرد هم آمده و برای روشنگری در ابعاد تاریخ معاصر انقلاب، همکاری کنند، به اندازه‌ی خود این مستند جذاب و دیدنی اهمیت دارد. اما فراتر از همه‌ی این حرف‌ها، قائم مقام یک خبر خوب در خود نهفته دارد: غبارزدایی از تاریخ انقلاب و مظلومیت‌های حضرت امام خمینی (ره)، به دغدغه‌ی نسل نوپایی تبدیل شده که اهمیت تبیین و روشنگری در برابر تحریف را می‌فهمد و سختی‌های این جهادِ کم داوطلب را به جان می‌خرد.

و  در پایان پیر و مراد ما حضرت روح‌الله درباره اهمیت تاریخ‌نگاری و لزوم جلوگیری از تحریف تاریخ انقلاب فرمودند: «شاید آنچه امروز برای ما روشن و واضح است برای نسل‌های آینده مبهم باشد و تاریخ، روشنگر نسل‌های آینده است، و امروز قلم‌های مسموم در صدد تحریف واقعیات هستند، باید نویسندگان امین این قلم‌ها را بشکنند.»