یکشنبه ۱۸ شهریور ۱۴۰۳ , 08 September 2024

تاریخ انتشار : ۱۲ بهمن ۹۶
ساعت انتشار : ۱۰:۴۰ ق.ظ
چاپ مطلب
ناگفته های خاندان پهلوی/2؛

رضاخان، تنها شاه بی‌سواد ایران!؟

آنچه از بررسی ابتدایی کتب تاریخی بدست می آید ویژگی منحصر به فرد رضاخان در میان شاهان ایرانی است و این شاخصه ی متمایز کننده عدم سواد در خواندن و نوشتن است، “بی سوادی” موسس سلسله پهلوی را از سایر شاهان ایرانی متمایز کرده است.

به گزارش ماسال نیوز به نقل از واران، ایران شاه های فراوانی با رفتار ها و ویژگی های متفاوت و بعضا تعجب برانگیز به خود دیده است، از مظفر الدین شاه و ناصر الدین شاه با حرمسراهای عظیم شان گرفته تا آقا محمد خان قاجار و پلیدی های بی مثالش یا شاهان هخامنشی که دودستی ایران را تقدیم یهودی ها کردند.

نکته جالب راجع به اکثر این شاه های عجیب الخلقه ایرانی این است که ظاهرا همگی سواد داشته اند ولی در میان این شاه های شاخص که همه آن ها را می شناسند رضاخان علی رغم دارا بودن ویژگی های مشترک با سایر شاهان یک فرق اساسی با آنان داشت.

آنچه را که تمام منابع و حتی نزدیک ترین افراد خانواده رضاخان به آن اذعان داشته اند و در صحت أن هبچ گونه تردیدی به خود راه نداده اند، بی سوادی رضاخان است.

حسین مکی در کتاب تاریخ بیست ساله ایران از قول محمدرضا پهلوی در این زمینه می نویسد: … سختی و مشقت زندگی، از دست دادن پدر در دوران کودکی و نبودن وسیله باعث شد که رضاشاه در ابتدای عمر به مدرسه نرو در خواندن و نوشتن را نیاموزد.

هویدا نخست وزیر محبوب محمد رضا شاه در کتاب سقوط شاه اینگونه می نویسد: تاج الملوک در سال ۱۹۶۸ میلادی راجع به رضاخان به خبرنگار مجله کنفیدانس – چاپه پاریس گفت: پدر و مادر او از رعایای معمولی بودند و خودش هم اسه ۲ سواد نداشت.

حسین مکی در کتاب تاریخ بیست ساله ایران رضاخان را اینگونه توصیف می کند: “چنان فردی که حتی در موقع افسری هم قادر به نوشتن املاهای معمولی نبوده و نمی توانسته کلمات را به طور صحیح با هم ترکیب کند”

از مهمترین نشانه های تایید ادعای مکی می توان به این نکته اشاره کرد که نطقهای رضاخان را همیشه کسانی دیگر می نوشتند مانند محمد علی فروغی و حتی نامه نگاری های دوران تبعید نیز نگارش علی ایزدی بوده است.

آنچه از بررسی کوتاه تاریخ بدست می آید این نکته است که رضاخان تنها شاه بی سواد ایران است یا حداقل اینکه از زمانی که زبان فارسی به این شکل فعلی مرسوم شده در میان شاهان شاخص و معروف ایرانی او تنها نمونه ای است که سواد نداشته است.

منابع:

۱٫ حسین مکی. تاریخ بیست ساله ایران. تهران، نشر ناشر، ۱۳۶۲. ج۶، ص ۱۶۲.

۲٫ فریدون هویدا، سقوط شاه، انتشارات اطلاعات، ۱۳۶۵، ص ۱۲۲.

۳٫حسین مکی، همان، ج ۲، ص ۳۸۹.