دوشنبه ۲۶ شهریور ۱۴۰۳ , 16 September 2024

تاریخ انتشار : ۲۱ بهمن ۹۶
ساعت انتشار : ۷:۳۰ ق.ظ
چاپ مطلب
چه بودیم، چه شدیم/3

دستاورد های فرهنگی انقلاب از مرزها عبور کرده است/ چگونه از وابستگیِ فرهنگیِ پهلوی به الگوی استقلال و خودباوری رسیدیم؟

این آدم به واسطه نوکری که داشته، مراکز فحشا درست کرده، تلویزیونش مرکز فحشاست، رادیویش بسیاریش فحشاست، مراکزی که اجازه دادند برای اینکه باز باشد، مراکز فحشاست، اینها دست به دست هم دادند.

به گزارش ماسال نیوز؛ به نقل از رجانیوز:  «جمهوری اسلامی هم کاری برای مردم انجام نداد. بیچاره مردم با آن شوق و شعف فداکاری کردند که از رژیم ظالمانه طاغوت رهایی یابند، گرفتار یک رژیم بدتر شدند! مستکبران مستکبرتر و مستضعفان مستضعف‌تر شدند! زندانها پر از جوانان که امید آتیه کشور است می‌باشد و شکنجه‌ها از رژیم سابق بدتر و غیر انسانیتر است! هر روز عده‌ای را اعدام می‌کنند  به اسم اسلام! و ای کاش اسم اسلام روی این جمهوری نمی‌گذاشتند! این زمان از زمان رضاخان و پسرش بدتر است! مردم در رنج و زحمت وگرانی سرسام‌آور غوطه می‌خورند و سردمداران دارند این رژیم را به رژیمی کمونیستی هدایت می کنند! ‌اموال مردم مصادره می‌شود و آزادی در هر چیز از ملت سلب شده! و بسیاری دیگر از این قبیل امور که با نقشه اجرا می‌شود.»

این صحبت های یک ضدانقلاب در ارتباط با وضعیت این روزهای کشور نیست بلکه قسمتی از پیش بینی های امام راحل در خصوص توطئه های آینده دشمنان و تزریق یاس و ناامیدی به جامعه برای پشیمان سازی مردم از انقلاب اسلامی است. خط خبری رسانه های بیگانه نشان می دهدکه این پیش بینی خیره کننده که  در بند(ج) وصیت نامه سیاسی الهی امام راحل قرار دارد امروز محقق شده است،
رجانیوز به مناسبت ایام الله دهه فجر در سلسله مطالبی اقتصادی- سیاسی- بین الملل- علمی و فرهنگی به قسمت هایی مختصر از دستاوردهای انقلاب اسلامی در ابعاد مختلف اشاره خواهد کرد.
هرچند نباید این نکته را فراموش کرد که کارآمدی نظام اسلامی نیازی به اثبات ندارد و بزرگترین اثبات آن جشن چهاردهه صلابت آن است که در ۲۲بهمن هرسال توسط مردم برگزار می گردد. چرا که جمهوری اسلامی با وجود دشمنانی که به عنوان قدرت مندترین، ثروت مندترین و خشن ترین کشورها در نظام بین الملل شناخته می شوند توانسته مسیر رو به رشد خود را در پی بگیرد و نه تنها بقای خود را حفظ کند که در این مسیر پیشرفت هم داشته باشد. رهبرمعظم انقلاب در این مورد می فرمایند: «بزرگترین دلیل کارآمدی نظام، استمرار و بقای آن است و اگر نظام اسلامی ناکارآمد بود، تاکنون بلعیده شده بود.»
گرچه دستاورد های فرهنگی – معنوی انقلاب اسلامی بسیار متعدد است و ذکر آنها در این مقال نمی گنجد امادر این نوشتار تلاش می شود تا تنها برخی از دستاوردهای فرهنگی – معنوی انقلاب اسلامی معرفی و یادآوری گردد.
بخش اول؛ دستاوردهای معنوی 
– اجتناب از طاغوت و حاکمیت ولایت الهی
  «و لقد بعثنا فی کل امة رسولا ان اعبدوا الله و اجتنبوا الطاغوت» ؛ قرآن کریم یکی از اهداف مهم بعث انبیا در طول تاریخ را اولا عبادت و اطاعت الهی می داند و در پی آن اجتناب از طواغیت و اعلام برائت زبانی و عملی از آنان را مطرح می فرماید.
یکی از دستاوردهای مهم انقلاب اسلامی تحقق این امر بسیار مهم است که اتفاقا از اهداف  بعثت انبیا شمرده شده است. اساسا مردم انقلابی ما از ابتدا خواستار تحقق حکومت الله «جل جلاله» و لوازم آن بودند و این مهم به برکت انقلاب اسلامی محقق گردید. شکل گیری حکومت اسلامی بر اساس احکام الهی و ولایت فقیه مصداقی برای اثبات مدعای فوق است.
از طرف دیگر، نفی طواغیت هم در پی عبادت و اطاعت الهی از اهداف بعثت انبیا ذکر شده است. به جرات می توان گفت یکی از مهم ترین موفقیت های بعد از انقلاب مسئله استکبار ستیزی و پررنگ شدن برائت از طواغیت است.
این مسئله به وضوح در مقاطع مختلف توسط ملت ایران ابراز شده و به چشم می خورد. اعلام برائت از طواغیت عالم، ابراز انزجار از ظلم و حکومت های مستبد، بی اعتمادی مردم ایران نسبت به آمریکا و اثبات سیاست های خصمانه حکومت های مستکبر علیه ملل مستضعف ،راهپیمایی های مختلف از جمله راهپیمایی ۲۲ بهمن، روز قدس، ۹ دی و سایر مناسبت های سیاسی – مذهبی ، تنها نمونه هایی از جلوه گاه های تحقق اصل بسیار مهم و دینی نفی طاغوت است.
– تشکیل حکومت اسلامی
اساسا اجرای دین و احکام الهی در سطح جامعه و در تمام عرصه ها و بنیان های یک اجتماع و اقامه قسط و عدل در جامعه، نیازمند بستری به نام حکومت اسلامی است که تا آن بستر مهیا نباشد اساسا احکام اجتماعی اسلام تعطیل و بدون اجرا خواهد شد.
تشکیل حکومت اسلامی در طول تاریخ انبیا و اوصیای الهی ، امری بسیار مهم تلقی می شد به طوریکه انبیا و اولیای الهی بر تشکیل حکومت دینی و اجرای احکام الهی و اقامه قسط و عدل در سطح جامعه بسیار اهتمام داشتند اما واقعیت این است که در اکثر برهه های تاریخی تحقق این امر تنها یک آرزو به حساب می آمد و عملا جز در دوره های کوتاهی از تاریخ بشریت مانند حکومت حضرت سلیمان نبی(ع) و برخی از انبیای سلف(ع) ، حکومت رسول گرامی اسلام (ص) ، حکومت امیرالمومنین(ع) و دوره بسیار کوتاه حکومت امام حسن(ع)  حکومت دینی تشکیل و محقق نشده است.
انقلاب اسلامی مردم ایران و تشکیل حکومت اسلامی که قرار است احکالم الهی را اجرا نماید و به سمت اقامه قسط و عدل حرکت نماید محقق شد و به نوعی آرزوی انبیاء و اولیاء الهی در طول تاریخ بشریت در اصلِ تشکیل حکومت اسلامی به وقوع پیوست.
حال به برکت انقلاب اسلامی ، حکومت اسلامی تشکیل شده است و بستر برای اجرای احکام الهی و اقامه قسط فراهم است، دیگر تنها عمل و حرکت جدی به سوی اجرای کامل آرمان های انقلاب، فاصله ما تا یک حکومت مطلوب دینی خواهد بود.
– مردم سالاری دینی
اساسا مردم سالاری دینی و تعیین سرنوشت کشور توسط مردمِ همان کشور و اهمیت به آراء مردم یکی از اصول کتمان ناپذیر حکومت و هویت دینی و به تبع آن جمهوری اسلامی است که به برکت انقلاب اسلامی محقق گردیده است.
سالیان متمادی مردم همین کشور بدون هیچ گونه دخالتی در امور کشور خودشان شاهد این بودند که یا پادشاهان مختلف برای آن ها تصمیم می گرفتند و یا بیگانگان و کشور های اجنبی در امورشان دخالت می کردند اما بعد از انقلاب اسلامی مردم سالاری دینی و اعمال نظرات مردم در تعیین سرنوشت کشور خویش حقیقتا به وقوع پیوست و به موفقیت های بسیاری در این زمینه دست یافت.
به عنوان مثال می توان  وضعیت کشور را از نظر مردم سالاری دینی در دوره پهلوی و بعد از انقلاب اسلامی قیاس کرد.  ما در دوران پهلوی فقط یک نوع انتخابات داشته ایم و آن هم مجلس شورای ملی بوده است اما امروز و در سایه دستاوردهای انقلاب هشت نوع انتخابات در حال اجراست. در دوره پهلوی از سال ۱۳۳۷ تا ۱۳۵۷ تنها چهار انتخابات برگزار شده است در حالیکه در قریب به چهل سال بعد از انقلاب حدود سی انتخابات آزاد داشته ایم و این ها همه نشان دهنده دستاورد های انقلاب اسلامی است که روزی برای ملت همین کشور نوعی آرزو تلقی می شد.
– مسائل عبادی
در تاریخ تشیع و اسلام روزهایی برای مردم مسلمان گذشته است که گاها شرکت در مسائل عبادیِ خود خصوصا به صورت جمعی، رفتن به زیارت ائمه(ع) در زمان حیاتشان و یا زیارت مزار نورانی آن حضرات و مسائلی از این دست نه تنها یک آرزو تلقی می شد بلکه شیعه در طول تاریخ هزینه های زیادی برای انجام مسائل اعتقادی و عبادی خود پرداخت کرده است و در این راه شهید ها و جانباز های بسیاری داده است.
در همین عصر خودمان که اتفاقا  زیاد هم از آن  نمی گذرد، روز هایی  بر ملت ما گذشته است که برای برقراری یک مجلس عزاداری برای امام خود خون و دل ها می کشیدند و هزینه ها پرداخت می کردند و یا مادران و خواهران عفیفِ این مرز و بوم که از ترس برداشته شدن حجابشان خانه هایشان را ترک نمی کردند و از حق طبیعی و انسانی خودشان هم محروم شده بودند چه رسد به مسائل بزرگ عبادی و تعظیم شعائر دینی.
اما امروز و به برکت انقلاب اسلامی ، مسائلی که قرن ها برای مسلمین آرزو تلقی می شده است به راحتی و سهولت قابل دسترسی و استفاده است.
شرکت گسترده و غیر قابل وصف مردم در مراسم های مذهبی چون اعتکاف ها، احیاء ماه رمضان و …؛ حضور مشتاقانه جوانان در برگزاری و شرکت در مراسم های اهل بیت(ع)، عزاداری ها و خصوصا شرکت در راهپیمایی اربعین حسینی(ع)؛ سهولت استفاده از انوار قرآن کریم و درس گرفتن از معارف آن کتاب با عظمت و تربیت شدن هزاران قاری،حافظ  و معلم قرآن در سراسر کشور، حضور مردم در تجمعات و راهپیمایی های مختلف دینی- سیاسی چون روز قدس، ۲۲ بهمن و …؛ همه و همه تنها مثال های اندکی از تغییر و تحولات و رشد فضای معنویات مردم و گسترش و سهولت استفاده از آن ها است که بدون شک از برکات و دستاوردهای انقلاب اسلامی به حساب می آید.
– افزایش روحیه ایثار و شهادت طلبی
یکی از توصیه های قرآن کریم و دغدغه ها و توصیه های پیشوایان دین، مسئله ایثار، جهاد و شهادت طلبی برای حفظ ارزش ها است. این موضوع همواره برای حفظ کیان اسلام، ممالک اسلامی و نوامیس مسلمین و حفظ ارزش ها اهمیت ویژه ای داشته است.
این مسئله بعد از انقلاب اسلامی بصورت معجزه آسایی رشد کرده است و جوانان همواره آماده ایثار و شهادت در راه ارزش ها بوده اند که این مهم،  هم سرمایه معنوی و هم سرمایه مادی به حساب می آید.
دوران دفاع مقدس یک عرصه بسیار مهمی بود تا این مطلب بدون هیچ گونه استدلالی ثابت شود. در دورانی که انقلاب تازه شکل گرفته بود و جوانان این کشور هنوز ثمرات مادی آن را در زندگیشان ندیده بودند، قریب به ۳۰۰ هزار شهید داده ایم.
  اما سال ها بعد از آن و پس از گذشت سال ها از پیروزی انقلاب اسلامی ایثارگری و شهادت طلبی کمرنگ نشده است. جوانان نسل سوم انقلاب که نه دوران پیروزی انقلاب را دیده اند و نه در دوران دفاع مقدس حضور داشته اند برای دفاع از حرم اهل بیت(ع) و ارزش ها مشتاقانه سبقت گرفتند و در عرصه ایثار و جهاد و شهادت طلبی حاضر شدند تا جایی که ده ها هزار نفر هم  برای شرکت در صحنه جهاد ثبت نام کرده اند و در انتظار رخصت ولی امرشان  برای جانفشانی هستند . همه ی این ها تنها بخشی از برکات بی نظیر انقلاب است.
– انقلاب اسلامی؛ الگویی برای جهان اسلام
انقلاب اسلامی پس از تحقق و تشکیل حکومت، علی رغم همه دشمنی ها و خصومت هایی که علیه اش شکل گرفت اما  به یک حکومت مقتدر در منطقه و جهان تبدیل گردید. کشوری که در زمان حکومت قبل در جهان محلی از اعراب نداشت ، امروزه  حرف اول را در تحولات منطقه می زند و حتی نقش قابل توجهی در تحولات بین المللی دارد.
اولین ثمره آن، این موضوع بود که الگوی حکومت دینی الگوی کارآمد و  مناسبی برای تامین سعادت دنیا و آخرت افراد است و ملت های مسلمان می توانند این مدل را به عنوان الگوی خود انتخاب نمایند. اتفاقا این موضوع هم تا حدی محقق شد و جریان بیداری اسلامی، محور مقاومت، بیداری کشورهایی چون جمهوری آذربایجان، بحرین و … را می توان ادامه الگوی موفق انقلاب اسلامی دانست.
– کسترش تعلیم و تعلم معارف الهی
یکی از مسائلی بسیار مهم تعلیم و تعلم معارف و فرهنگ اسلامی است. چند دهه گذشته و در حکومت منفور پهلوی روز به روز تلاش می شد تا فرهنگ اسلامی از فرهنگ کشور رخت بربندد و فرهنگ لیبرالِ غرب جایگزین آن شود.
مطالب موجود در کتب درسیِ وقت، تبلیغاتی که در رسانه های وقت از جمله تلویزیون رسمی کشور انجام می شد، نطق های مسئولین درباری ، فشار بسیار زیاد بر حوزه های علمیه، محدود کردن، حمله به علما وحوزه های علمیه و هیئات مذهبی و ده ها مصداق دیگر ، این امر را برای مردم کشور اثبات کرده بود.
حتی منبر های علما که محل اصلی و رسمی تعلیم و تعلم فرهنگ و احکام اسلامی به شمار می رفت، محدود می گردید و مورد حمله واقع می شد.
پس از اینکه مردم با قیام خود فرهنگ غربی را پس زدند و خواستار تحقق فرهنگ اسلامی شدند و انقلاب اسلامی صورت پذیرفت به طور کلی روند تغییر کرد و جمهوری اسلامی به قطب تعلیم و تعلم علوم اسلامی تبدیل گردید.
تا جایی که امروزه حوزه های علمیه کشور در حال تربیت بیش از ۱۵۰ هزار طلبه و مبلغ علوم دینی  در سراسر کشور است. علاوه بر آن از طرف دیگر هزاران  نفر در دانشگاه های کشور و سایر موسسات مربوطه در حال تحصیل رشته هایی از قبیل الهیات و معارف اسلامی هستند.
تنها یکی از برکات انقلاب اسلامی حوزه علمیه جامعة المصطفی است که توانسته به تنهایی و با نشر معارف اسلامی در سراسر دنیا ۵۰ میلیون نفر را تا به امروز شیعه کند و به دین اسلام رهنمون سازد.
از طرف دیگر هم اگر بخواهیم عمق تعلیم و تعلم معارف اسلامی و اقداماتی که در این راستا انجام گرفته است را با قبل از پیروزی انقلاب اسلامی مقایسه نماییم، با روند رو به رشد چشمگیری مواجه خواهیم شد.
دستاورد های فرهنگی 
حوزه فیلم و سینما
اساسا عرصه فیلم و سینما در جهان غرب و تفکر غربی ابزاری برای استعمار ، ترویج فساد و فحشاء و  ایجاد جریان هایی در راستای تحقق اهداف سیاسی – فرهنگی جهان غرب به حساب می آید.
قبل از انقلاب اسلامی از آنجایی که سردمداران کشور سودای توسعه غربی در سر داشتند و دائما در حال پیروی از فرهنگ غرب بوده اند، تلویزیون و سینما را طبق الگوی غربی محل ترویج فساد و فحشاء و تبلیغ فرهنگ مبتذل غربی نموده بودند.
امام خمینی(ره) در سخنرانی بهشت زهرا(س) به همین موضوع اشاره فرموده است:
این آدم به واسطه نوکری که داشته، مراکز فحشا درست کرده، تلویزیونش مرکز فحشاست، رادیویش بسیاریش فحشاست، مراکزی که اجازه دادند برای اینکه باز باشد، مراکز فحشاست، اینها دست به دست هم دادند. در تهران مرکز مشروب فروشی بیشتر از کتابفروشی است، مراکز فساد دیگر الی ماشاءالله‌است. برای چه، سینمای ما مرکز فحشاست. ما با سینما مخالف نیستیم ما با مرکز فحشا مخالفیم. ما با رادیو مخالف نیستیم ما با فحشا مخالفیم. ما با تلویزیون مخالف نیستیم ما با آن چیزی که در خدمت اجانب برای عقب نگه داشتن جوانان ما و از دست دادن نیروی انسانی ماست، ما با او مخالف هستیم. ما کی مخالفت کردیم با تجدد، با مراتب تجدد، مظاهر تجدد؟ مظاهر تجدد وقتی که از اروپا پایش را در شرق گذاشت خصوصا در ایران، مرکز چیزی که باید از آن استفاده تمدن بکنند ما را به توحش کشانده‌است. سینما یکی از مظاهر تمدن است که باید در خدمت این مردم، در خدمت تربیت این مردم باشد و شما می‌دانید که جوان‌های ما را اینها به تباهی کشیده‌اند و همینطور سایر این جاها. ما با اینها در این جهات مخالف هستیم. اینها به همه معنا خیانت کرده‌اند به مملکت ما.
اما پس از پیروزی انقلاب اسلامی به کلی این روند متحول شد. گرچه باید بپذیریم هنوز ضعف های بسیاری در این زمینه داشته ایم و با سینما و صدا و سیمای مطلوب انقلاب فاصله داریم اما حقیقت این است که تحول و روند رو به رشد نسبت به دوران پهلوی بسیار محسوس است.
تولیدات فاخری که در راستای نشر ارزش ها و با ساخت فنی مطلوبی مورد توجه کارشناسان فرهنگی قرار گرفته است. گرچه می توان به نمونه های بسیاری از آن ها اشاره کرد اما از میان آن ها طی همین چند سال اخیر می توان به تولیداتی چون ماجرای نیمروز،بادیگارد، شیار۱۴۳، ویلایی ها ، به وقت شام، تنگه ابوقریب، لاتاری و تولیدات متعدد دیگر اشاره کرد.
حوزه کتاب
پس از انقلاب اسلامی حوزه چاپ و نشر رشد چشمگیری داشته است. حوزه کتاب، هم در بخش فنی و صنعتی رشد محسوسی داشته است به طوریکه کارشناسان،  رشد حوزه چاپ و نشر بعد از انقلاب را به اندازه تاریخ ۲۰۰ ساله چاپ، در کشور ما دانسته اند و از طرف دیگر هم محتوای کتاب ها که روزگاری بنای بر نشر مسائل مبتذل داشته است به مطالب علمی، فرهنگی و ارزشی تبدیل شده است به طوریکه تعدد آن، ذکر نمونه هایی از آن را دشوار می گرداند.
حوزه موسیقی
اساسا حوزه موسیقی قبل از انقلاب اسلامی به ابزاری برای لهو و لعب، تهییج شهوت و خوراکی برای محل های فساد تبدیل گشته بود. اما اساسا انقلاب اسلامی این معنا را متحول نمود .
امام خمینی(ره) از همان بدو ورود اعلام فرمودند که موسیقی به دو نوع حرام و حلال تقسیم بندی می شود و قسم حرام آن باید از جامعه ای مترقی مانند جمهوری اسلامی ایران رخت بربندد اما از بخش حلال آن می توان در جهت نشر ارزش ها و آرمان های انقلاب استفاده کرد.
سرودهای انقلابی اول انقلاب، سرودهای دفاع مقدس و موسیقی های ارزشی که اخیرا در حال تولید است نمونه هایی از موسیقی های ارزشی است. البته درخور توجه است که هنوز با نقطه مطلوب و حذف موسیقی های نامناسب فاصله داریم و روند اصلاح آن باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد.
سبک زندگی
یکی از مسائلی که بر پژوهشگران تاریخ معاصر اصلا پوشیده نیست، ترویج و اجرای سبک زندگی غربی در دوران پهلوی بود. پس زدن فرهنگ و سبک زندگی غربی توسط مردم انقلابی و پیروزی انقلاب اسلامی نه تنها این روند را متوقف کرد بلکه سبک زندگی ایرانی – اسلامی به عنوان یکی از سیاست های کلان نظام جمهوری اسلامی توسط مقام معظم رهبری به تمام نهاد های کشور ابلاغ شده است و به جرات می توان سبک زندگی اسلامی – ایرانی را به عنوان مهم ترین دستاورد فرهنگی انقلاب برشمرد که البته کم کاری های برخی دستگاه ها در اجرای سیاست های این مهم ، نکته تلخ ماجراست.
گرچه با تحقق کامل این امر در کشور فاصله «بسیاری» داریم و تحقق این مهم نیاز به همکاری مردم و جدیت مسئولان در اجرای سیاست های ابلاغ شده دارد اما به طور کلی موفقیت های انقلاب اسلامی در این زمینه غیر قابل کتمان است.