صالح کاهانی – در حال حاضر کمتر کسی است که منکر منافع و لزوم مشارکتهای مردمی و نخبگانی در مدیریت شهری باشد. حداقل در حرف و شعار همگی طرفدار این مشارکت هستند. در واقع سیر تحولات دانش مدیریت در جهان، بالا رفتن آگاهیهای عمومی، کمیت و کیفیت بالای نخبگان در کشور و مطالبه گری مردمی باعث شده است که کسی نتواند منکر مفهوم مشارکت مردمی و نخبگانی در حکومت و به تبع آن در مدیریت شهری شود.
اما لازم است به تدریج مدیران محترم شهر پا را از عرصه شعار فراتر گذاشته و اقدامات عملی مؤثر برای تحقق شعارها انجام دهند. یکی از این موارد بحث مشارکت نخبگان در مدیریت شهر و ارائه نظرات تخصصی برای کمک به بهتر اداره شدن شهر است. در شرایط فعلی که هر کسی میتواند به راحتی نظرات و ایدههای خود را از طریق شبکههای مجازی به اطلاع مردم برساند باید شیوههای مشارکت دادن نخبگان نیز به صورت متفاوت و پویاتری باشد.
در این راستا پیشنهاد میشود شهرداریها اقدام به ایجاد پارلمانهای شهری نخبگانی برای مشارکت نخبگان در رشتههای مختلف مرتبط با امور شهری در مدیریت شهری شوند. ماهیت این کار به صورت کاملاً داوطلبانه باید باشد و افرادی که در این پارلمان و کمیسیونهای تخصصی شرکت میکنند هیچگونه دریافتی مالی نباید داشته باشند.
ساز و کار اصلی اجرایی این طرح نیز از طریق فضای مجازی باید باشد به این صورت که اولاً کمیسیونهای تخصصی متناسب با نیازهای مختلف شهری پیش بینی شود، به عنوان مثال کمیسیون فضای سبز، کمیسیون معماری، کمیسیون اجتماعی و …. سپس طی فراخوانی از نخبگان و متخصصان شهری درخواست میشود که به سایت مربوطه مراجعه کرده و در آن ثبت نام نموده و اطلاعات خود را تکمیل نمایند. البته برای عضویت در کمیسیونهای تخصصی شرایط احرازی باید از قبل پیش بینی شود از قبیل مدرک تحصیلی و مقطع تحصیلی و یا سوابق کاری و …
سپس بررسی شرایط احراز و تأیید هویت افراد توسط واحدی در شهرداری انجام شده و افراد تأیید شده به عنوان اعضای کمیسیون مجازی مربوطه فعالیت خود را شروع خواهند نمود و از بین خود نمایندگانی انتخاب خواهند کرد که در سطوح مختلف نمایندگی به ایفای نقش بپردازند و البته با شرایطی به صورت دورهای قابل تعویض هستند.
شهرداریها میتوانند مکانها و زمانهای مشخصی نیز به منظور گردهمایی این اعضا یا نمایندگان ایشان به منظور برگزاری جلسات حضوری نیز پیش بینی کنند.
به این ترتیب توان تخصصی بسیاری از متخصصان شهری به کمک مدیریت شهری آمده و شهرداری و شورای شهر میتواند بسیاری از تحقیقات و بررسیهای علمی را به جای اینکه به تیمهای پژوهشی با هزینههای هنگفت واگذار نماید به این کمیسیونهای تخصصی واگذار کند. همچنین بسیاری از دغدغههای نخبگانی در خصوص مدیریت شهری نیز از این طریق میتواند جامه عمل پوشیده و مشارکت نخبگان و مردم به صورت عملی محقق شود.
و البته اجرای چنین اقدامی با توجه به خاصیت تحول آفرین بودن و جدید بودن آن قطعاً به این آسانی نیست و نیازمند بررسی جوانب مختلف این کار و تهیه زیرساختهای مختلف میباشد و از همه مهمتر این که نیازمند یک جسارت بزرگ توسط شوراهای شهر و شهرداران است.
شاید برخی از مدیران شهری به علت شوک اولیهای که اجرای این طرح در شهر و مدیریت شهری به وجود میآورد با آن مخالف باشند و یا نسبت به آن بی توجهی کنند، اما فشارهای مردمی و نخبگانی به هر حال روزی مدیریت شهری را به سمت استفاده نظام مند از این بدنه نخبه مجبور خواهد کرد. البته متاسفانه این واقعیت تلخ در کشور ما وجود دارد که تا کار به بحران نکشد اقدام موثری از سوی مدیران انجام نمیشود و از قبل پیش بینیهای لازم انجام نشده یا عمداً به فراموشی سپرده میشوند.