حسن قلی پور چسلی – یکی از عمدهترین و اصلیترین نارساییهای فعلی کشور به حوزه اقتصادی و مشکلات آن باز میگردد. با در نظر گرفتن این واقعیت که کلید نجات بخش اقتصاد کشور تولید است و با تحقق این امر ضروری، مقاومت پذیری اقتصاد کشور به بهترین نحو ممکن تقویت میشود و در چنین شرایطی آسیبهای ناشی از شوکها و تحریمهای خارجی، به حداقل ممکن کاهش پیدا میکند.
یکی از شاخصهای اقتصادی که با رونق تولید گره خورده است؛ رشد اقتصادی است. دستیابی به رشد اقتصادی بالا همواره یکی از اولویتها و وعدههای دولتها اعلام میشود، اما رشد اقتصادی کشور وقتی رونق میگیرد که کشت و کار و تلاش و تولید محوریت داشته باشد و با ارزش باشد. رونق تولید، حاصل نخواهد شد مگر با ایمان و اعتماد به ظرفیتهای بومی و چشم پوشیدن از بیگانگان و ایجاد روحیه خودباوری و امید در دل مسوولین و متولیان اقتصادی کشور و در نهایت پرهیز از پذیرش غیر عالمانه تئوریها و نظریههای تاریخ گذشته و غیر بومی اقتصادی.
درحالیکه بخش کشاورزی ایران ظرفیتهای فراوانی برای صادرات دارد، توجه کافی نداشتن به این مسئله باعث شده است کشور از درآمدهای ارزی این بخش محروم باشد. براساس اعلام فائو (سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد) ۲۵ درصد از محصولات کشاورزی جهان در ایران تولید میشود. در آخرین آمار، ایران در تولید زعفران، پسته، خاویار، زرشک، انار و توت رتبه اول در جهان را دارد و در خرما، زردآلو رتبه دوم و در تولید هندوانه، گیلاس، طالبی، سیب درختی، گردو و خیار رتبه سوم در جهان را دارد. همچنین براساس آمار بیش از ٢۵ درصد از اشتغال کشور مربوط به بخش کشاورزی و صنایع جانبی آن است. براین اساس این سؤال به وجود میآید که چرا ایران نتوانسته است با وجود برخورداری از چنین ظرفیتهایی، از بخش کشاورزی ارزآوری مناسبی داشته باشد؟
یکی از مقولههای مهم اقتصاد مقاومتی تکیه بر ظرفیتهای داخلی و رونق تولید است. کشاورزی به عنوان یکی از مهمترین ظرفیتهای ملی برای تولید داخلی میتوانند نقش مهمی در تحقق اقتصاد مقاومتی داشته باشند. بخش کشاورزی میتواند در رونق اشتغال و رفع بیکاری نقش جدی داشته باشد و این مستلزم توجه بیشتر به این بخش است. پتانسیلهای کشاورزی میتواند در رونق تولید نقش تاثیرگذاری در کشور داشته باشد. به عنوان نمونه تقویت خدمات به کشاورزان و تغییر الگوی کشت، استفاده بهینه از منابع موجود، یکی از مؤثرترین روشها و راهکارهای برای رونق تولیدات کشاورزی است و باید متناسب با این مقوله نیازهای کشاورزان را تأمین و شرایط را برای افزایش تولید محصولات کشاورزی فراهم کنیم. مثلاً در گزارشهایی عنوان شده است از نظر سطح زیرکشت، سیب ایران مقام چهارم را در دنیا دارد، ولی از نظر عملکرد یا میزان برداشت در هر هکتار باغ، مقام هفدهم را به خود اختصاص دادهاست چراکه میانگین میزان تولید سیب در ایران ۱۶ تن در هکتار و میانگین تولید سیب در جهان ۳۲ تن در هکتار است.
بسیاری از استانهای ایران به لحاظ کشاورزی از ظرفیتهای بالایی برخوردار است و به فعل رساندن این ظرفیت نقش مهمی را در اقتصاد کشور و شاخصهای توسعه ما دارد. به همین جهت، ما باید با به کار گیری روشهای علمی و فنی زمینه را برای گسترش تولید محصولات کشاورزی و افزایش تولیدات محصولات مورد نیاز فراهم کنیم. زیرا رونق اقتصادی با تولید حاصل میشود، با فعّال کردن ظرفیّتهای درونی و داخلی حاصل میشود، نه با چیز دیگر.
بحث کشاورزی و باغداری، کمک به تولید و استقلال کشور بوده و در واقع، یکی از مهمترین محورهای تحقق اقتصاد مقاومتی و افزایش تولید و اشتغال در کشور است و به همین جهت، نگاه به کشاورزی و افزایش تولیدات آن باید جدی گرفته و برنامههای مورد نیاز آن به بهترین روش در استان و کشور عملیاتی و اجرا گردند. رهبر انقلاب اسلامی در این مورد فرمودهاند: ” دستگاه کشاورزی برای کشور ما بسیار مهمّ است؛ چون امنیت غذایی برای کشوری بزرگ، پُرجمعیت و دارای هدفهای بلند، بسیار مهم است؛ لذا بخش کشاورزی و دامدارىِ ما یک بخش ویژه و استثنایی است و همه باید برای آن تلاش کنند. در اسلام هم آگاهانه و با توجّه، نسبت به کشاورزی تأکید شده است. حدیث بسیار پُرمعنا و پُرمضمونی دربارهی کشاورزان نقل شده است: «الزّارعون کنوز اللَّه فی ارضه»؛ یعنی کشاورزان کسانی هستند که گنجینههای خدا در زیر زمین را میدروند و استخراج میکنند. مهمترین گنجینه خدا در زمین و خاک عبارت است از موادی که مایه ادامه حیات بشر و حیوانات است. این از طلا و نفت مهمتر است.”
بنابراین برای تحقق شعار امسال باید از تمام ظرفیتها استفاده کرده و در حد توان در مسیر سرمایهگذاری و ایجاد اشتغال و تولیدات بیشتر و با کیفیت گام برداریم، چراکه ظرفیتهای خوبی در حوزه رونق تولید کشاورزی وجود دارد که تاکنون کمتر مورد استفاده قرار گرفته است. لازم است نگاه دولت و سیاستهای مسئولان به بخش کشاورزی، نگاه حمایتی باشد.