هفته نامه راه ۵۷ – شماره ۵۰ – حوالی سال ۱۲۹۰ هجری شمسی مردم شاندرمن از وجود راه‌های ارتباطی خاکی به نواحی اطراف ( از جمله پونل و ضیابر) محروم بودند و رسیدن به نواحی اطراف، از طریقراه‌های نفر‌رو و مال‌رو از لابلای جنگل‌ها و مناطق پوشیده از درخت‌های تناور، ممکن بود.
قیام میرزا کوچک جریان داشت و مناطقی از گیلات تحت حاکمیت او بود. او در دوران حاکمیت خود تا آنجا که فشارهای بیگانگان و مخالفت های حاکمیت مرکزی به اون امان می داد، به ساخت مدرسه، راه ارتباطی، تامین آذوقه قحطی‌زدگان و خدمات عام المنفعه پرداخت. در منطقه شاندرمن هم یک راه ارتباطی به سمت ضیابر یادگاری نمادین از آن دوران است. این راه در میان قدیمی های منطقه به “جاده‌ی میرزا کوچک خان” معروف است.
در آن زمان در شهرستان‌ها خبری از ماشین آلات سبک و سنگین نبود. میرزا راه ایجاد این جاده ها را اینگونه نشان داد؛ « از خانواده ها و مردم کمک بگیرید». خود نیز پیشقدم شد و با بزرگان روستاها و محلات مسیر شاندرمن به ضیابر صحبت کرد که هرکدام اهالی محل خود را توجیه کنند. محبوبیت و مقبولیت میرزا کار خود را کرد؛ برخی می‌گویند هر خانواده ساخت ۴ متر از طول جاده را متعهد شدند. کار سخت و طاقت فرسایی بود؛ آوردن شن با گونی (پیاده یا سواره از رودخانه)، قطع درختان تناور و بلندقامت، تعبیه آبریز دوطرف جاده و… .
و اینچنین با مدیریت و هدایت میرزا کوچک جنگلی و همراهی بزرگان و مردم شاندرمن، اولین راه ارتباطی خاکی، از شاندرمن به ضیابر ساخته شد. هنوز هم آثار آن راه قدیمی در مسیر شاندرمن به ضیابر مشهود است.
جاده فعلی شاندرمن به ضیابر بعدها با فاصله چند ده متری از جاده میرزا کوچک خان و در اغلب موارد به موازات آن ساخته شده است.
از این دست خدمات عمومی در دوران فعالیت‌های میرزا و نهضت جنگل کم نبود، از ساخت جاده و پل گرفته تا تأمین آذوقه در دوران قحطیِ آن سالها.
پی‌نوشت:
این نوشته، از خاطرات شفاهی چند تن از قدیمی‌های ساکن اطراف شاندرمن ( شاپور وزیری متولد ۱۳۰۸ / نادر امانی متولد ۱۳۱۰ / جمشید کیانی متولد ۱۳۱۳ / طاهر اشرفی متولد ۱۳۰۶ و… که عمدتا ساکن روستاهای مسیر شاندرمن به ضیابر می‌باشند) که کاملا از این موضوع مطلع بودند و هرکدام از پدر خود، جزییات نحوه ساخت جاده را شنیده بودند استخراج شده و پس از اطمینان از صحت موارد مطروحه، به رشته تحریر درآمده است( فایل‌های صوتی مصاحبه با این عزیزان موجود است).
