در جهان انواع مختلفی از وسایل نقلیه وجود دارد که از هرکدام از نوعی خاص از لاستیک با طراحی متفاوت و منحصر بفرد استفاده میکنند. این لاستیکهها در سایزهای مختلف و در جنسهای گوناگون ساخته میشوند در وسایل نقلیه مورد استفاده قرار خواهند گرفت. هواپیما یکی از این وسایل نقلیه میباشد که امروزه بسیار مورد استفاده قرار میگیرد و افراد با استفاده از بلیط هواپیما به سفرهای دور ودراز خواهند رفت.
در طراحی و ساخت این وسیله نقلیه غول پیکر نیز از لاستیک استفاده شده است که در ادامه به بررسی جنس و سایز لاستیکهای بکار برده شده در این وسیله نقلیه که همه ساله هزاران نفر با بلیط داخلی و خارجی قصد انجام پرواز خارجی و داخلی دارند را به مقاصد مورد نظرشان میرساند خواهیم پرداخت.
لاستیکهای هواپیما به گونهای طراحی شدهاند که از دوام بالای برخوردار هستند از اینرو سرعت تخریب آنها بسیار پائین میباشد.
بهتر است بحث در مورد لاستیک هواپیما را از نوع جنس بکار رفته در آن آغاز کنیم و در مورد آن اطلاعات بیشتری بدست آوریم. جنسی که میتواند چند ده یا چند صد تن را تحمل کند و هواپیماها با استفاده از آن مسافرانی را که با بلیط هواپیما قصد سفر دارند را به مقاصدشان برسانند.
ممکن است برایتان سوال شده باشد که چرا لاستیکهای هواپیماهایی عظیمالجثه مانند ایرباس A380 که دارای وزنی ۲۳۰ تنی هستند و با سرعتی حدود ۲۷۰ کیلومتر برساعت فرود میآیند در طی این فرآیند نمیترکند.
لاستیکها یکی از اجزای تمامی وسایل نقلیه میباشند که میتوان آن را یکی از مهمترین اجزا در وسایل نقلیه نیز دانست زیرا بدون آنها عملا حرکت این وسایل ممکن نمیباشد. لاستیکها به شکلی طراحی شدهاند تا بتوانند دور تا دور چرخ را به شکلی متوازن و یکسان پوشش دهند.
در وسایل نقلیه از لاستیکها برای محافظت از چرخها استفاده میشود و استفاده از آنها سبب عملکرد بهتر و روانتر نیز بوده است. استفاده از انواع مختلف لاستیک در وسایل نقلیه متفاوت سبب نرم حرکت کردن آنها نیز شده است.
تایرها که از لاستیک ساخته شدهاند برروی چرخهای یک وسیله نقلیه قرار میگیرند به شکلی که چرخها از طریق لاستیک همواره با سطح زمین در تماس باشند و با کاهش ضرباتی که از سطح به وسیله نقلیه وارد میشود سبب نرمتر و راحتتر حرکت کردن وسایل نقلیه خواهند شد.
هواپیماهایی که مسافران با استفاده از بلیط داخلی و خارجی با انجام پروازخارجی و داخلی به مقاصد خود میروند نیز از این قضیه مستثنی نخواهند بود و فقط نوع لاستیکها در آنها متفاوت است.
در بیشتر موارد لاستیکهایی که در وسایل نقلیه مورد استفاده قرار میگیرند با هوا پر میشوند و از لاستیک و یا پلاستیک مصنوعی که کارایی یکسان و مشابهی دارند در ساخت آنها استفاده میشود. برای تقویت لاستیکها در ساخت آنها از نخ و سیم استفاده میشود.
برای ساخت لاستیک هواپیماهایی که افراد با استفاده از بلیط هواپیما و با انجام پرواز خارجی و داخلی به مقاصد خود سفر میکنند نیز از موادی مشابه لاستیک خودرو استفاده میشود. تنها تفاوتی که در لاستیک هواپیماهایی که میتوان با بلیط داخلی و خارجی به پرواز خارجی و داخلی رفت با بقیه وسایل نقلیه وجود دارد میزان فشار باد بکار برده شده در لاستیک و همچنین میزان ماده استفاده شده در آن خواهد بود.
لاستیک هواپیمایی که مسافران با بلیط هواپیما از آن استفاده میکنند توانایی باد شدن تا ۶ برابر لاستیک خودروها را دارا میباشد و با استفاده از فشاری که در آن بوجود آمده میتواند قدرت مورد نیاز برای چرخهای هواپیما را تامین کند.
در صورتیکه نیاز باشد تایر هواپیمایی که مسافران با بلیط داخلی و خارجی برای پرواز خارجی و داخلی از آن استفاده میکنند تعویض شود باید سه مرحله گذرانده شود و با توجه به این استانداردهاست که مهندسین و تعمیرکاران فعال در صنایع هواپیمایی تصمیم به تعویض لاستیک یک هواپیما میگیرند.
در ابتدا لاستیکهای هواپیمایی که افراد را با بلیط هواپیما به مقصد مورد نظرشان میرساند از نظر فرسودگی و آسیب دیدگی توسط مهندسان مشغول در این عرصه بررسی خواهد شد و در صورتیکه تشخیص مهندسان بر این باشد که لاستیک آسیب دیده است و دیگر امکان استفاده کردن از آن وجود ندارد سریعا کارگران به تعویض لاستیک آن هواپیما مشغول میشوند.
در ادامه به نحوه ساخت لاستیک هواپیمایی که مسافران را با بلیط هواپیما و بلیط داخلی به مقاصد مورد نظرشان خواهد رساند ، خواهیم پرداخت. واضح است که لاستیک بکار برده شده در هواپیما بسیار سختتر و با دوامتر از لاستیکهایی است که در خودروها بکار گرفته میشود و از استحکام بیشتری برخوردا میباشد.
در این نوع لاستیک وجوح تمایز زیادی با لاستیکهای معمولی وجود دارد که اولین آن مقاومت آن در برابر فشاری است که در هنگام فرود یک هواپیما به لاستیکهای آن وارد میشود، است.
این لاستیکها باید به شکلی طراحی و ساخته شوند تا در طول فرآیند فرود هواپیمایی که با بلیط داخلی و خارجی مسافران را با پرواز خارجی وداخلی به مقصد خود میرساند شرایط یکسان وامنی را بوجود آورد تا هواپیما بطور کامل توقف کند.
در رابطه با فشاری که لاستیک یک هواپیما باید تحمل کند قوانین و استانداردهایی وجود دارد. طبق قوانین هوانوردی چرخها و لاستیکهای بکار گرفته شده در یک هواپیما باید بتوانند فشاری تا ۴ برابر فشار محاسبه و ارزیابی شده را به مدت حداقل ۳ ثانیه تحمل کنند.
این موضوع در حالی است که قویترین چرخها باید بتوانند فشار فرود با سرعت حداکثر ۴۶۳ کیلومتر را تحمل نمایند.
لاستیکهای هواپیماهایی که برای رسانده مسافرانی که با بلیط هواپیما و قصد انجام پرواز خارجی و داخلی دارند دارای یک عمر مفیدی میباشند که با استفاده از تعداد فرودهای آن هواپیما محاسبه میشود. به طور متوسط لاستیکهای هواپیما قابلیت استفاده در ۵۰۰ را دارا میباشند و پس از آن باید تحت تعمییر و جایگزینی قرار بگیرند.
زمانیکه یک تایر هواپیما ترمیم میشود میتوان از آن تا ۷ برابر عمر اولیهاش استفاده کرد. از نظر اندازه لاستیکهای هواپیما زیاد بزرگ نیستند اما اگر با تایر دیگر وسایل نقلیه مقایسه شوند بزرگ به نظر بیایند.
به عنواه مثال لاستیکی که در هواپیماهای ایرباسی که مسافران را با بلیط داخلی به مقصد مورد نظرشان میرساند بکار گرفته شده است دارای قطری ۶۹ سانتیمتری و عرض ۲۰ سانتیمتری میباشد که برروی یک رینگ ۳۸ سانتی قرار گرفته است.
این اندازه در مقایسه با لاستیک یک تریلی که دارای قطر بیش از یک متر و عرض ۵۰ سانت میباشد کوچک به نظر میآید. اما بدلیل استفاده از کابلهای نایلونی و یا یک پلیمر مصنوعی بانام آرامید در زیر آجهای این نوع لاستیک، تایرهای هواپیما از قدرت و استحکام بسیار بالایی برخوردار هستند.
در لاستیکهای هواپیماها از آجهای ساده استفاده شده است که از سر خوردن هواپیما جلوگیری در زمان فرود جلوگیری خواهند کرد. همانطور که گفته شد در تایرهای هواپیماها از کابلهای تقویت کننده استفاده میشود که این امر سبب شده تا هواپیماهای مسافربری بتوانند با سرعت بیشتری برروی باند فرودگاه فرود بیایند.
در زمان فرود هواپیما یک کشیدگی بین لاستیک و سطحی که میخواهد برروی آن فرود بیاید رخ میدهد که همین موضوع دلیل ایجاد دودی است که هنگام فرود هواپیما دیده میشود.
در این زمان بیشترین فشار به لاستیکها وارد میشود و بیشتر حوادت ترکیدن لاستیکها نیز در همین زمان رخ میدهد. این کشیدگی به دلیل ثابت بودن چرخها صورت میگیرد و یکی از مهمترین و حساسترین زمانها میباشد که ممکن است در آن در صورت ترکیدن لاستیک هواپیما به این وسیله نقلیه غول پیکر و سرنشینان آن آسیبهای جدی وارد شود.
گاهی ممکن است چرخها در هنگام فرود بترکند در صورتیکه همچنان ظاهری نو دارند. دلیل این اتفاق میتواند کم باد بودن لاستیکها باشد که به همین دلیل فشار مورد نیاز برای فرود در آنها وجود ندارد و از همین رو دز هنگام فرود خواهند ترکید.
با توجه به مطالبی که در بالا گفته شد ساخت لاستیکهای هوا کاری بسیار مهم است که نیازمند تخصص و دانش به روز میباشد. امروزه با پیشرفت علم و تکنولوژی و بکارگیری روشهایی نوین و کارآمد صنعت هواپیمایی با سرعت در حال پیشرفت میباشد و همین موضوع اعث افزایش کارایی و امنیت این وسیله نقلیه بوده است.