یکی از برکات اتفاقات اخیر، رسانه‌ای شدن عنوان جامعه شناختی دهه هشتادی‌ها و فراگیری آن در اذهان و کلام نویسندگان و گویندگان است.
این روزها عنوان نسل z یا نسل زی (Z generation)
و یا به تعبیری جالب‌تر و البته کامل‌تر، زومرها را در زبان جامعه‌شناسان و تحلیل‌گران، بیش از هر وقتی می‌شنویم.
کنش ۱۵ تا ۲۵ ساله‌ها – به دور از قضاوت پیرامون نوع و درستی یا نادرستی کنش‌شان – در اتفاقات اخیر، بیش از هر وقتی ذهن‌ها را متوجه این نسل نو و پرنفس کرده است.
عمده بازیگران اتفاقات چند روز اخیر جامعه‌ی ایرانی، در بازه سنی نیمه دوم دهه ۷۰ تا اواخر دهه ۸۰ شمسی متولد شده‌اند و با خلقیات و ویژگی‌های منحصربفرد این نسل، در بطن اتفاقات ریز و درشت روزهای اخیر حضور یافته و دست به کنش زده‌اند.
زومرها مدتهاست که نقش اصلی را در کنش‌های سیاسی – اجتماعی دنیا بر عهده گرفته و در اقصی نقاط جهان مبتنی بر شباهت‌های مشترک، کنش‌ها و رفتارهایی نزدیک به هم از خود بروز می‌دهند.
نسل Z ایرانی علاوه بر خصوصیات مشترکی که با دیگر همسالان خود در جای جای دنیا دارد، ویژگی‌هایی مبتنی بر جامعه ایرانی نیز دارد که به نحوی بازتاب وضعیت و عملکرد سیستم آموزشی و به شکل کلی، اجتماع ایرانی این سالهاست.
زومرها متولد دنیای صفر و یک‌اند. فناوری به آنها عرضه نشده که آنها، خود در بطن دنیای فناوری متولد شده‌اند. اگر گوشی هوشمند به عنوان نمادی از دنیای فناوری وارد دنیای دهه شصتی‌ها شده، زومرها خود متولد دنیای فناوری‌اند. این‌ها هستند که وارد دنیای صفر و یک شده و با گوشی هوشمند متولد شده‌اند.
زومرهای ایرانی متولد دنیای فرزند کمتر زندگی بهترند و یا تک فرزندند و یا نهایتا یک خواهر یا یک برادر دارند و همین تنهایی در خانواده ایرانی دهه ۷۰ و۸۰ که بیشترین علاقه به نمادهای طبقه متوسط را در کنش‌های روزمره و سبک زندگی از خود بروز می‌دهد، موجب سلطنت بی‌چون و چرای زومرها در بطن نهاد خانواده شده است.
همین سلطنت بی تاج و تخت، ویژگی‌های فردی خاصی را در زومرهای ایرانی نهادینه کرده است.
حریم خصوصی، بیشتر از نسل‌های قبل‌تر، شکل‌گیری استقلال شخصیتی خیلی زودتر از پیشینیان، حتی زودتر از بلوغ جسمی، ورود زودتر از نسل‌های قبل به موضوعات اجتماعی و فردی، شکل گیری زودتر شخصیت اجتماعی که موجب گسترش دامنه ارتباطات فردی در این افراد شده، همگی بخشی از ویژگی‌های خاص و کمتر توجه شده زومرهاست.
ده‌ها ویژگی منحصر‌به‌فرد نسل Z در کنار توانایی و علاقه آنها به استفاده دیوانه‌وار و بی‌مهابا از ابزار‌ها و نمادهای تکنولوژی همچون شبکه‌های اجتماعی و بازی‌های آنلاین، خصوصیات ویژه‌ای به این نسل بخشیده که شاید فهم آن برای مدیران و تصمیم‌گیرانی که همگی متعلق به نسل ایگرگ (اواسط دهه ۵۰ تا اواخر دهه ۶۰) هستند، سخت و دشوار باشد.
همین دشواری فهم و درک زومرها در این سالها، سبب شده که نسل تصمیم‌گیر و تصمیم‌ساز به راحتی از کنار زومرها بگذرند و خواسته‌های آنها را نادیده انگاشته و نهایتا به شکل بچه‌ای که سرش به بازی کامپیوتری گرم است، با آنها مواجه شوند.
و اشکال بزرگ همین‌جاست.
با مفروضات و ارزش‌های دهه پنجاه و شصت و حتی قبل‌تر از آن نمیتوان به قضاوت زومرها پرداخت و مهم‌تر از آن، نمیتوان با آن مفروضات برای این نسل تصمیم گرفت.
عدم شناخت ویژگی‌ها و علایق نسل z و متاسفانه گاه اصرار بر نادیده گرفتن حقوق و خواستههایشان جز افزایش گسل شکاف اجتماعی مابین آنها با نسل‌های قبل‌تر از خود ثمره ای ندارد. شکاف اجتماعی‌ای که شاید یکی از خطرناک‌ترین گسل‌های ویرانگر جامعه ایرانی باشد.
سالها پیش، نشریه رسمی یک ارگان نظامی، نسل z را یک تهدید بزرگ امنیتی خواند؛ نگاه نادرستی که با نادرستی در فهم این نسل، فرصت بی بدیل زومرها را به تهدیدی امینیتی تبدیل می‌کرد.
اگر نسل z را نشناسیم و مبتنی بر ویژگی‌ها، علایق و خواستههایشان تصمیم نگیریم، آنها را تهدیدی امنیتی خواهیم دانست؛ ولی فهم درست زومرها آنها را بدل به پیشرانی پرانرژی برای پیشرفت ایران خواهد کرد.
مدیران و تصمیم سازان ایران امروز..!
خواهشا این نسل را به رسمیت بشناسید و مبتنی بر ویژگی‌هایشان برای‌شان تصمیم بگیرید.
