تقابل بر مصادره و بلکه تصاحب فرهنگی و هویتی گیلان هر روز جدیتر میشود. مدتهاست جریاناتی دوست دارند گیلان را مصادره کنند، از هویت دینیاش جدا کنند و به نام دیگری بزنند. با همین علت، در مشروطه پیش از شیخ فضلالله نوری در تهران، آیتالله ملامحمد خمامی درگیلان ترور میشود و پس از او نیز سه مجتهد دیگر گیلانی در خون خود میغلطند، جریان نهضت جنگل دچار چنددستگی میشود و جریاناتی سعی میکنند سردار جنگل را به حاشیه ببرند و چپها را بر آن حاکم کنند.
در دوره پهلوی روی گیلان سرمایهگذاری ویژهای میشود تا این استان ماهیتی عیشونوشی پیدا کند و تفرجگاه آرام اشراف و عیاشان شود. از سوی دیگر جریانات چپ نیز دست از گیلان برنداشتند و کار را به ایجاد یک جبهه جنگی در جنگلهای منطقه در دهه ۶۰ کشاندند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، البته این نزاع بیشتر به بخشهای نرم منتقل شد و متاسفانه بسیاری از مدیران استان در آن پازل بازی کردند. تلاش شد خوراک و غذا، ویترین رشت شود یا به تقلید، فضایی مثل پیادهراه شهرداری را یادآور پاریس بسازند. در وقایع ۱۴۰۱ نیز به یاد دارید که مریم رجوی و پس از آن سفیر انگلیس از رشت نام بردند و پس از آن گیلان در معرض هجوم رسانهای سنگین و بیرحم قرار گرفت و باید اعتراف کرد که آنها توانستند، اگرچه به صورت مقطعی، تا حد زیادی روی چهره گیلان خراش ایجاد کنند.
از سوی دیگر مدیریت رسمی و فرهنگی استان در دولتهای مختلف نشان داده که از پس مهار و خنثی سازی این هجوم برنمیآید، هراز چندگاهی بخشهایی از زمینهای فرهنگی گیلان به اشغال بیگانه درمیآید و تجربههای بسیار مؤثر مثل سلام فرمانده، عمدتاً برخاسته از فضای غیررسمی و اشخاص است.
در چنین شرایطی، رشت و گیلان به ساختن یک موقعیت جدید که تا حد خوبی بتواند هویت دینی این دیار را نمایندگی کند نیاز دارد. در بین تمام فرصتها، میرزا کوچک جنگلی و یازدهم آذرماه جایگاه بسیار منحصربهفردی دارد و میتواند بهانه و فرصت موضوعی و زمانی چنین اتفاقی باشد و از یک سو اقشار مختلف را گرد خود جمع کند و از سوی دیگر بهخاطر تحقق یک الگوی قهرمان قدرتمند در شخصیت سردار جنگل، این موضوع برای سنین پایین نیز جذاب است.
مراسم پیادهروی مردم رشت در یازدهم آذرماه، میتواند انحصار گرامیداشت میرزا را از برنامههای رسمی حداقلی بشکند و امکان آزادی انرژی مردم متدین گیلان را نسبت به این قهرمان فراهم کند. بنابراین یازدهم آذرماه رشت میتواند همچون ۱۳ دی کرمان، قدرتمند شود و روز حقیقی رشت را بسازد؛ موضوعی که فقط به اراده متدینین گیلان برای حضور حداکثری در چنین رویدادی نیاز دارد.