سه شنبه بیست و یک مهر همواره برای ما ایرانیان یاداور روز هایی پر از حادثه آن هم در مجلس می باشد؛ وقتی این روز به ذهن متواتر می‌شود بلافاصله تنش ها و بحث های مربوط به سه شنبه بیست و یکم مهر ماه ۱۳۴۳ در مجلس شورای ملی به ذهن می آید.
در روز سه‌شنبه ۲۱ مهر ۱۳۴۳ لایحه قضاوت کنسولی مشهور به کاپیتولاسیون، با وجود مخالفت گروه کثیری از وکلای مردم، در جلسه‌ای پرتنش از تصویب اکثریت نمایندگان مجلس شورای ملی گذشت.
تاریخ ایرانی واژه کاپیتالاسیون رو اینگونه تعریف کرده است:
واژه کاپیتولاسیون به معنی انعقاد عهدنامه و قرارداد و یا خود عهدنامه و مفهوم عام حقوقی آن عبارت است از: پیمان‌هایی که حقوق قضاوت کنسولی و حقوق برون مرزی را به کشور دیگری در قلمرو حاکمیت ملی کشور میزبان اعطا می‌کند. مقررات کاپیتولاسیون اگر چه از دوران صفویه به صورت نانوشته در مورد تجار و اتباع اروپایی رعایت میشد، اما به صورت قانون، از دوران قاجار و در پی جنگ‌های ایران و روس به اجرا در آمد. این مقررات برای اولین بار در ۱۸۲۸ میلادی به موجب عهدنامه ترکمانچای از طرف دولت روسیه تزاری بر ایران تحمیل شد.
پس از آن بود که انگلستان و سایر کشورهای اروپایی رسماً از این امتیاز بهره‌مند شدند. فصل هفتم، هشتم و نهم معاهده ترکمانچای که به مسایل حقوقی و جزایی اتباع روسیه در ایران مربوط است، مهم‌ترین قسمت عهدنامه بود؛ چرا که با اجرای این فصول رژیم کاپیتولاسیون به نفع روس‌ها برقرار شد.
تا کنون سه شنبه بیست و یک مهر با این مسئله یاد میشد و دقیقا بعد از گذشت سالها یک بار دیگر این روز ،اتفاق بزرگی را رقم زد و آن تصویب برجام در مجلس می باشد و این بار این خبر روی خروجی خبرگزاری ها قرار گرفت : «برجام» در مجلس تصویب شد. یعنی اینبار نیز در روز سه شنبه ۲۱ مهر ماه .
و این شوخی تاریخ برایمان جالب است . بنده نفیا یا اثباتا در خصوص چنین طرحی نظری ندارم اما این تقارن به نظر جالب نمیاید و البته این شوخی تاریخ با ماست.
بهرام سبزی
انتهای پیام/
