به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ماسال، قربان صحرائی چاله‌سرائی ضمن یادداشتی نوشت:
چند سالی است مراسم عزاداری پرشور « شام غریبان» مردم ولایت‌مدار شهرستان ماسال در برنامه‌های رسانه ملی جایگاهی ویژه پیدا کرده است و در شامگاه عصر عاشورا از شبکه‌های سراسری بخش‌هایی از آن برای عموم مخاطبین در سراسر ایران اسلامی و دیگر نقاط دنیا و تقریباً همه مراسم در شبکه استانی باران به صورت مستقیم و زنده پخش میشود.
ماسالی‌ها سوگواری «شام غریبان» سرور شهیدان عالم حضرت حسین‌بن علی علیه‌السلام را سالیان درازی است به شکل باشکوهی برپا می‌دارند و بدینگونه احساس و ارادت ناب خویش را در خصوص اهل بیت علیهم‌السلام در سوگواره‌ای غم‌بار به نمایش می‌گذارند. آنان در دامنه شالواره کوه خوش‌منظر ماسال و در کنار گلزار شهیدان این شهر، پنجره‌ای به سوی همه ایرانیان باز میکنند تا چشم‌اندازی سوزناک و در عین حال دلنشین و گوش‌نواز از سوگواره‌ای آتشین به گوشِ دل و جان همه عاشقان اباعبدالله علیه‌السلام در سراسر عالم هدیه نمایند.
برپایی عزاداری‌های بعضاً متفاوت یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های فرهنگی، مذهبی شهرستان ماسال و شاندرمن هست که به فضل الاهی و به لطف و پشتوانه‌ی خود حضرت امام حسین علیه‌السلام، عزاداری شام غریبان به همه علاقمندان خاندان عصمت وطهارت علیهم‌السلام از این طریق معرفی و شناسانده شد.
اما از این قبیل برنامه‌ها و مراسمات زیبای معنوی و اثرگذار در عالم روح و جان، در شهرستان ماسال و شاندرمن موارد متعدد دیگری هم هست که هنوز ناشناخته و معرفی نا‌شده باقی مانده است.
یکی از نمونه‌های بارز و بسیار قدیمی و کهن در بین برنامه‌های مذهبی عزاداری سید‌الشهدا علیه‌السلام، « سوگواره ماه بنی‌هاشم، حضرت ابوالفضل العباس علیه‌السلام » است که هر سال عصر تاسوعای حسینی در بقعه امامزاده شفیع شاندرمن برپا میشود.
بر اساس تحقیقات محلی و میدانی که این حقیر انجام داده است؛ آنچنان که معمرین و معتمدین و قدمای محلی خود دیده‌اند و یا از نیاکان خویش سینه‌به سینه شنیده‌اند و بیان میکنند، قدمت و دیرینگی «سوگواره تاسوعای حسینی در امامزاده شفیع»، دست کم به بیش و پیش از یکصد و پنجاه سال میرسد.
همه می‌دانیم که بقعه متبرکه امامزاده شفیع شاندرمن تنها اثر تاریخی، مذهبی و قدیمی شهرستان ماسال است که تاریخ مکتوب و ثبت شده دارد. بر اساس اسناد موجود و کتیبه‌ای که بر سر در ورودی این بقعه در سالیان گذشته نصب بود، آخرین بازسازی آن به سال ۱۰۷۳ قمری بر می‌گردد، یعنی قدمتی دست کم بیش از ۳۶۵ سال. این موضوع را علاوه بر اینکه نگارنده با چشم خویش مشاهده کرده، مرحوم استاد دکتر منوچهر ستوده که اوایل دهه ۱۳۴۰ به شاندرمن و ماسال سفر کرده، در کتاب از آستارا تا استارباد خویش نیز آورده است.
پر واضح است بقعه‌ای با این قدمت و تاریخ منحصر به فرد در بین شیعیان حضرت علی علیه‌السلام دارای چه ویژگی و جایگاهی، مخصوصا در بُعد محلی و منطقه‌ای است. تحقیقات و بررسی‌ها نشان می‌دهد بسیاری از اهالی روستاهای دور و نزدیک شاندرمن، نظیر نیلاش، پشد، دران، چت‌بن، چاله‌سرا، سیاهمرد، چله‌خانه انجیلان، شالکه، چپه‌زاد، چماچار، ظهرابچی، بازارجمعه شاندرمن، طالب‌دره، بی‌تم، پلنگ‌سرا، پاشکم،کفود و … از جهات و دلایل مختلفی عُلقه و علاقه‌ای خاصی به امامزاده شفیع دارند.
آنان سالیان متمادی و طولانی است که هَیئآت عزاداری خود را با احترام و ادب ویژ‌ه‌ای، روز تاسوعای امام حسین علیه‌السلام به بقعه امامزاده شفیع (ع) می‌آورند و مراسم سنتی عزاداری را با توجه به آداب و فرهنگ بومی خویش به اقامه عزا می‌پردازند و نیم‌روز عصر تاسوعا در سوگ سرور شهیدان عالم و دیگر شهدای کربلا به مداحی و مرثیه‌خوانی و زنجیرزنی و سینه‌زنی غیرقابل وصفی اقدام میکنند.
علاوه بر خاطرات و گفتارهای شفاهی کهن‌سالان منطقه، اسناد صوتی و تصویری متعددی نیز موجود است که حکایت از برگزاری این مراسم طی قرن گذشته دارد. مرحوم استاد دکتر منوچهر ستوده که اوایل دهه ۱۳۴۰ شمسی به دهکده امامزاده شفیع سفر کرده است، در کتاب ارزشمند از آستارا تا استارباد به مراسم سنتی عزاداری و علم‌بندی و علم‌واچینی در امامزاده شفیع تصریح دارد.
پدر ارجمند نگارنده آقای کربلایی حبیب‌اله که خود از پیرغلامان حسینی است، اوایل دهه ۱۳۵۰ شمسی بعضی از مراثی و مداحی‌های مراسم سوگواری امامزاده شفیع را به صورت صوتی ضبط کرده است که برخی از آنان به عنوان یک سند تاریخی به سلامت همچنان باقی است. بعدها محققان و علاقمندان به تصویربرداری از مراسم سوگواری تاسوعای حسینی علیه‌السلام در این بقعه مبادرت کرده‌اند که نمونه‌هایی از آن را در این گزارش مشاهده می‌کنید.
با توجه به تاریخچه‌ای که بیان گردید و با نظر به ظرفیت‌های فراوان دیگری که در روستای مذهبی ـ گردشگری امامزاده شفیع وجود دارد؛ و از همه مهم‌تر با نظر به برگزاری گسترده، با اهمیت و پرسوزوگداز مراسم تاسوعای حسینی علیه‌السلام که هر سال بسیار باشکوهتر و جلیل‌تر از سال پیش در این بقعه صورت می‌گیرد، به نظر میرسد می‌توان طوری برنامه‌ریزی کرد تا این مراسم سنتی بی‌ریا و با اخلاص در رسانه ملی به صورت مستقیم و زنده پخش شود. در این راستا همت مسئولین محترم را بیشتر می‌طلبد و روشن است همه علاقمندان به خاندان اهل بیت علیهم‌السلام، به ویژه محبین و شیفتگان سرور شهیدان عالم حضرت امام حسین علیه‌السلام از هیچ تلاش و مساعدت و حمایتی دریغ نخواهند کرد.
با نظر به اینکه دربرنامه‌های اقامه عزاداری ایام محرم در بین مردم طی قانونی نانوشته، «تاسوعای حسینی» بیشتر رنگ و بوی «حضرت ابوالفضل العباس علیه‌السلام» را دارد، تمام دستجات و هَیئآت عزادار در بدو ورود و همچنین در حین حضور در بقعه امامزاده شفیع، با آداب و رسومی ویژه به عزاداری شهادت ماه بنی‌هاشم علیه‌السلام می‌پردازند. در این خصوص مداحان و مرثیه‌خوانان طی اشعاری حماسی و احساسی و با مضامینی معنوی به بیان صفات بارز حضرت عباس علیه‌السلام؛ از جمله شجاعت، ادب، حیا، ولایت‌مداری، وفاداری و برادری، جوانمردی، سقا بودن، و … می‌پردازند که شوری عظیم در امت عزادار جاری میشود و عصر تاسوعای امامزاده شفیع را بسیار دیدنی و ستودنی می‌کند.
ظرفیت وسیع و گسترده تاسوعای امامزاده شفیع در فرهنگ بومی دیار ماسال و شاندرمن جایگاهی ناشناخته و معرفی‌ناشده است. به همین منظور به نظر میرسد بایسته است هرکس از هر صنف و طیفی در شهرستان و حتی استان در هر جایگاهی که باشد، چنانچه هرگام مثبتی که بتواند در زمینه این پتانسیل معنوی بزرگ و ملی بردارد امید است بخش ناچیزی از دین خویش را نسبت به خاندان عصمت و طهارت، به خصوص سالار شهیدان، حضرت حسین بن علی علیهماالسلام ادا کرده باشد. پر واضح است هرکس پرچم سرخ حسینی را بر دوش گیرد بی‌شک مورد پشتیبانی و حمایت صاحب پرچم قرار خواهد گرفت و این سعادتی است که بسی مایه مباهات و افتخار برای دو سرا خواهد بود.
تصاویر این نوشتار از آقایان مهرداد پورمحمد و سلمان رنجبر است.
انتهای پیام /
ده ها سال است که برنامه تاسوعای امام زاده شفیع شاندرمن در سرما و گرما, از تیغ ظهر مرداد ماه و آفتاب سوزان و شرجی هوا در این فصل گرفته تا ایام سرد و برفی زمستان به شکل سنتی و طبق آداب و رسوم و فرهنگ محلی منطقه تالش, به خصوص فرهنگ مردم شاندرمن برگزار میشود. هنوز متاسفانه یک گزارش مصور تلویزیونی از این مراسم در رسانه ملی مشاهده نشده. پیشنهاد به جا و خواسته به حقی است و گمان نمی رود کسی از اهالی شهرستان باشد که با شناساندن اینگونه ظرفیت های فراموش شده موافق نباشد. خوب است همه آنانی که دل در گرو اهل بیت حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم دارند و به شهر و دیار خویش به صورت ملی علاقمندند در این موضوع تدبیری کنند و برای سالهای آتی برنامه ریزی مناسبی جهت شناساندن این موهبت معنوی بزرگ به ایرانیان قدمی شایسته و سزاوار بردارند.
آقای نگارنده سلام، حرفه ای این بود که از روستا مینوشتی ، میزان جمعیتش فاصله ش با شهر و اساقبال در روز تاسوعا تا مسئولین بدونند این روستای کوچکیست در دل کوههای شاندرمن که سنت جالبی داره و یک عکس هم از شجره نامه امام زاده .حرکت زیبا و ارزشی شما ستودنیست احسن اجرتان با ابا عبدا… (ع)
ضمن قدردانی از تلاش وزحمات آقای قربان صحرایی چاله‌سرائی که به حق درامورفرهنگی در زمینه های مختلف از جمله معرفی استعداد وظرفیت گردشگری شهرستان بسیار فعال می باشند از مسوولان به ویژه اداره اوقاف ، سازمان میراث فرهنگی ،ارشاداسلامی و دیگر سازمانها ونهادهای مرتبط درخواست می گردد اقدامات عملی برای ساماندهی چنین مراسمات مذهبی باشکوه و… انجام دهندتا تأثیر آن درتمامی زمینه ها از جمله جذب گردشگر شاهد باشیم تا علاوه بر محرومیت زدایی و درآمدزایی ایجاد اشتغال برای اهالی منطقه صورت گیرد. علی رغم اینکه محل سکونت این عزیز فعال فرهنگی درقم می باشد فعالیت ایشان نسبت به مسئولین فرهنگی که وظیفه ی اداری وشغلی آنهاست بیشتر است .آرزوی توفیق برای ایشان وجوانان عزیز فعال شهرستان داریم
با عرض سلام و خسته نباشید خدمت همشهریان عزیز
خواستم بگم از سالیان دور روستاهای همجور به امام زاده روستایی میرمحله ماسال هیت می اورند از جمله روستاها وشمه سرا مهدیخان محله وشمه سرا پائین طاسکوه ورمیه مرکیه سیاهدول لیپا ..
و خیلی شلوغ تر از امام زاده شفیع هستش ولی متاسفانه هیچ گونه اطلاع رسانی از سایت ماسال نیوز نمیشود
در صورتی از شبکه باران مراسم پخش شد.
باتشکر
عرض سلام و خدا قوت دارم خدمت آقای قربان صحرایی
ممنونیم از مجموعه فعالیت های مثبت شما در زمینه معرفی مناطق تالش عزیز مخصوصا شاندرمن
مطالب شما کاملا تایید می شود و درست هست
روستای امام زاده شفیع ظرفیت بسیار بالایی دارد و می تواند در سالهای آینده در سطح ملی مطرح شود
چون هم زمینه تاریخی دارد
هم زمینه گردشگری و زیبایی های غیر قابل قیاس با مناطق دیگر دارد
از نظر تعداد افراد و جمعیت حاضر در روز تاسوعا استثنایی هست و شور حال معنوی مردم مجموعه روستاههای شاندرمن در این منطقه و روستا دراین روز بسیار قابل توجه هست…
و….
مجددا عرض تشکر و قدر دانی داریم…..
ممنون از مطالب ارزشمند و جالب شما
خدا خیرت دهد که در جهت معرفی بیشتر روستاههای تالش نشین فعال هستید….
امام زاده شفیع شما عجب مناظر زیبایی دارد به به
بقعه ي متبركه ي آقا سيد عبد الله ملك جهان هم مكان بسيار مقدسي است كه داره به فراموشي سپرده ميشه ولي به همت مردمان محل يك بقعه ي بسيار باشكوه هم اكنون در حال ساخت است از آقاي صحرايي طلب ميكنم كه از آنجا گزارش تهيه كنند
با تشكر
بزاريد عزاداري براي امام حسين باشه نه براي پخش زنده
مدیر محترم تبلیغت برای مراسم امام زاده شفیع است یا برای شام غریبان ماسال
تاسوعای امام زاده شفیع شاندرمن استعداد مهم و وسیعی دارد برای یک تجمع مردمی منسجم و یک عزاداری جمعی بسیار پرشور و حماسی. آنچه تاکنون از تاسوعای امامزاده شفیع دیده شده ورود جمع عظیمی از هیئت های عزاداری از روستاهای مختلف شاندرمن در تاسوعای حسینی به امامزاده شفیع است که به صورت گذار می آیند و هر هیئتی جداگانه به عزاداری می پردازد و رد میشود تا هیئت های بعدی به ترتیب ورود و خروج کنند. اگر تدبیری مقتضی اندیشیده شود و به این جمعیت عظیمی که برای عزاداری تاسوعا وارد امامزاده شفیع میشوند انسجام و یکپارچگی از جهت یک عزاداری جمعی داده شود, ظرفیتی فوق العاده به وجود خواهد آمد که از حیث عزاداری و تأثیر جمعی بسیار مهم و ویژه خواهد بود. اگر دقت شود سالیانی است از طبس, زنجان, بم, کرمان, یزد و اردبیل و … برنامه های روز تاسوعا به شکل جمعی در رسانه ملی مستقیم و زنده پخش میشود. به نظر میرسد با توجه به فضای معنوی که در روز تاسوعا از دیرباز بر جغرافیا و اقلیم دیدنی امامزاده شفیع حاکم است, در یک اجتماع جمعی عظیم بسیار تأثیرگذار خواهد بر غالب بینندگانی که عزاداری سنتی را به صورت مستقیم مشاهده میکنند. برای این منظور بایسته است برای شناساندن این ظرفیت معنوی بسیار مهم و زیبا که در شهرستان ماسال وجود دارد اقدامات مقتضی برای سالهای آتی صورت گیرد. به خصوص اینکه ایام عزاداری به سمت تابستان و بهار پیش می رود و از نظر شرایط آب و هوایی نیز پوشش گسترده مراسم از طریق رسانه های دیداری بسیار بهتر و با جلوه های بدیعی همراه خواهد بود.