به گزارش ماسال نیوز به نقل از ۸دی، اسلام ملکی معاف کارشناس علوم قرآنی و حدیث به این پرسش که «چرا شیعیان حدیث‌هایی که از نظر خودشان معتبر هستند در یک کتاب جمع نمی‌کنند؟» پاسخ داد:
برخی از علمای عالیقدر شیعه طبق نظر خود، احادیث معتبر را جمع کرده‌اند اما نظر خود را برای سایر علمای شیعه الزام آور ندانسته اند و باب اجتهاد و تحقیق برای دیگران نیز باز گذاشته شده است.
در میان اهل سنت وقتی بخاری و مسلم دو کتاب «صحیح بخاری» و «صحیح مسلم» را تالیف کردند، به تدریج فضایی ایجاد شد و چنان وانمود شد که کسی نباید درباره صحیح بودن احادیث این دو کتاب شک کند!! در عمل درباره تالیف آن دو‌کتاب به « نوعی عصمت» برای « بخاری و مسلم» ملتزم شدند. این در حالی است که برخی از احادیث این دو کتاب بر خلاف قرآن و مسلمات عقلی است و گاهی حاوی توهین به پیامبر (ص) و خانواده آن حضرت است!
اما علمای شیعه آزاداندیش تر بودند از این رو وقتی یک عالم، گزیده ای از احادیث را که خودش معتبر می داند، جمع می کند اصرار ندارد که همه علمای شیعه آن را قبول کنند بلکه سایر علما می توانند درباره بخشی از آن روایات با نظر او مخالفت عالمانه داشته باشند.
لذا وقتی شیخ صدوق کتاب «من لا یحضره الفقیه» را نوشت و گفت که « آنچه در این کتاب آورده ام از نظر خودم معتبر است و حجت میان من و خدایم است» فقط مقلدان او کاملا به نظرات او عمل کردند اما سایر علما بر این باور هستند که این کتاب نظرات عالمانه ی شخص صدوق بوده و در ۹۵ درصد موارد مورد تایید ماست ولی در ۵ درصد باقیمانده می توان نظرات تخصصی دیگری نیز ارائه کرد.
در زمان ما نیز آیت الله محمدآصف محسنی(افغانستانی) که رجال شناس و از شاگردان آیت الله خویی(ره) هستند کتاب «مشرعه بحارالانوار» را برای « جداسازی روایات معتبر بحارالانوار» نوشتند که اخیرا گروهی از فضلا، آن را در قالب کتاب «المعتبر من بحار الانوار» بازنویسی و منتشر کرده‌اند.
همچنین استاد محمدباقر بهبودی(ره) کتاب «گزیده کافی» و «صحیح من لا یحضره الفقیه» را نوشت که در آنها احادیث «صحیح السند و المتن» را – طبق مبانی تخصصی خود – گزینش و ارائه کرد.
البته چنین نیست که اگر حدیثی در این کتابها نباشد حتما جعلی یا حتما ضعیف باشد بلکه معنایش اینست که «صحیح بودنِ سندش برای این محققان احراز و اثبات نشده است یعنی صحت سند آن مورد تردید این محققان است»
ضمنا حتی مرحوم علامه مجلسی نیز در کتاب «مرآه العقول» علاوه بر شرح محتوای یکایک روایات کافی کلینی، وضعیت سندی هر حدیث را طبق مبانی رجالیان امامیه بیان کرده اند.
البته در مواردی که ایشان درباره سند یک حدیث از تعبیر «ضعیف» یا «مجهول» یا «مرسل» استفاده میکنند لزوما دلیل بر ضعف متن و محتوای آن حدیث نیست بلکه این تعابیر در اکثر موارد صرفا بر وجود ابهامات یا اتهامات درباره راویان آن حدیث دلالت دارد.
