هواپیماها امروزه به یکی از مهمترین وسایل نقلیه در جهان تبدیل شدهاند که افراد زیادی برای رسیدن به مقاصد خود با تهیه بلیط خارجی و داخلی از خدماتی که توسط این وسیله نقلیه ارائه میشود استفاده میکنند. در بسیاری از موارد از هواپیماها برای جابجایی بارهایی سنگین و حجیم استفاده میشود که توسط این وسیلهها به مقصدی که ممکن است هزاران کیلومتر دورتر باشد رسانده خواهد شد.
برای ایتکه یک هواپیما بتواند پروازی مناسب و بی خطر داشته باشد نیاز است فاکتورهای مختلفی را رعایت کند تا با رعایت آنها مسافرانی که با بلیط ارزان هواپیما داخلی و خارجی قصد انجام پرواز داخلی و خارجی دارند رت به سلامت به مقصد خود برساند. پرواز هواپیماهایی که در سراسر جهان همه روزه برای جابجایی مسافران و جهت حمل و نقل بار صورت میپذیرد با توجه به مقادیر معین محاسبه شده میباشد و همین موضوع است که تضمین میکند یک هواپیما بطوری ایمن و کارآمد در حال فعالیت است.
یکی از مهمترین مقادیری که در چگونگی بلند شدن هواپیما از روی زمین تاثیر بسیار مهمی دارد سرعت تیک آف هواپیما میباشد که نیاز است بطوری دقیق محاسبه شود. این سرعت برای هواپیماهای مختلف متفاوت میباشد و توسط مهندسان هوا فضا محاسبه خواهد شد. این محاسبات باید به شکلی دقیق انجام شود تا مسافرانی که با بلیط خارجی و داخلی قصد انجام پرواز داخلی و خارجی دارند به سلامت به مقاصد خود برسند.
با توجه به مطالب گفته شده سرعت تیک آف هر هواپیما متفاوت بوده و وزن هواپیما و تعدا مسافرانی را با بلیط ارزان هواپیما داخلی و خارجی برای رساندن به مقاصد مورد نظرشان میتواند حمل کند در میزان این سرعت تاثیر مستقیم دارند. در ادامه اطلاعاتی در مورد سرعت تیک آف هواپیما ارائه شد تا در زمانی که با بلیط خارجی و داخلی در حال سفر هستید اطلاعات مفیدی در این رابطه داشته باشید.
برای این عمل در هواپیما از اصطلاحات مختلفی استفاده میشود که حداقل سرعت کنترل و حداکثر سرعت لاستیک دو مورد از آنها میباشد. مقادیری که برای این منظور محاسبه میشود به نوع هواپیما بستگی دارد و برای هریک از این پرندههای آهنی غول پیکر میزان آن متفاوت است. برای مشخص شدن سرهت فرود و برخواست هواپیما فاکتورهایی چون وزن هواپیما به همراه مسافرانی که با بلیط ارزان هواپیما داخلی و خارجی و قصد انجام پرواز داخلی و خارجی دارند، دانسیته هوا و طول باند تاثیر گذار خواهد بود.
یک هواپیما که از موتور جت در ساخت آن استفاده شده است باید برای تیک آف از سه مرحله زیر عبور کند:
- سرعت گیری هواپیما برروی زمین که با نام take-off roll شناخته میشود.
- شروع مرحله جدا شدن هواپیما از زمین.
- کنده شدن هواپیما از زمین و شناور شدن در هوا
از این مراحل به عنوان مراحل اصلی تیک آف یک هواپیما نام برده میشود و همه هواپیماها برای یک صعود ایمن و مناسب نیاز دارند این سه مورد را به بهترین شکل انجام دهند تا مسافرانی که با بلیط خارجی و داخلی به انجام پرواز داخلی و خارجی تمایل دارند به سلامت به مقصد خود برسند.
تیک آف هواپیماهای جت
برای افرادی که با تهیه بلیط ارزان هواپیما داخلی و خارجی قصد انجام پرواز داخلی و خارجی را دارند ممکن است این بخش از پرواز ترسناکترین بخش آن باشد ولی داشتن اطلاعاتی در این مورد میتواند به افرادی که با بلیط هواپیما قصد سفر دارند کمک کند تا از آرامش بیشتری در این مرحله از پرواز برخوردار باشند.
با توجه به اینکه مرحله تیک آف یک هواپیما بسیار پیچیده به نظر میآید اما اگر آن را به مراحل کوچکتر تقسیم کنیم میتوانیم درک بهتری نسبت به چگونگی انجام این فرآیند داشته باشیم. در ادامه خواهیم گفت که یک هواپیما در این مرحله باید چه مواردی را انجام دهد و مورد توجه قرار دهد تا بدون خطر و آسیب باند فرودگاه ترک کند و تیک آفی موفق داشته باشد.
- مرحله تیک آف از هواپیمایی که برروی باند ایستاده است و منتظر دریافت اجازه ترخیص که از طرف برج مراقبت صادر میشود ، میباشد آغاز خواهد شد.
- زمانیکه هواپیما جواز پرواز را دریافت کرد برروی باند شروع به شتابگیری میکند و سرعت خود را در باند افزایش میدهد.
- خلبان میزان سرعت و زاویه را همزمان با سرعتگیری هو اپیما مورد بررسی قرار میدهد.
- زمانیکه هواپیما به سرعت مورد نظر که به سرعت روتیشن شهرت دارد رسید خلبان با استفاده از اهرم کنترل دماغه هواپیما را به سمت بالا هدایت میکند.
- زمانیکه دماغه هواپیما به سمت بالا هدایت شد نیروی کافی برای جدا شدن هواپیما و غلبه بر جاذبه زمین توسط بالهای هواپیما ایجاد خواهد شد و در این زمان هواپیما توانایی بالا رفتن را دارا میباشد.
- به محض اینکه هواپیما از زمین جدا شد چرخها نیز از زمین جدا شده و دیگر هواپیما تا زمان رسیدن به مقصد هیچ برخوردی با زمین نخواهد داشت.
سرعت تیک آف در هواپیما
در هواپیماهای مختلف این سرعت متفاوت میباشد و مقادیر سرعت معتددی در زمان برخاستن یک هواپیما مورد توجه قرار دارد . دسترسی به این سرعت در هواپیماهای مختلف از راههای مختلفی حاصل میشود. در زیر به معرفی محدودیتهای موجود در سرعت بخشهای ذکر شده خواهیم پرداخت.
- V1 سرعت تصمیمگیری: برای اینکه فهمید آیا خلبان میتواند تیک آف را انجام دهد یا خیر نیاز است که این فاکتور بررسی شود و در صورت رعایت آن خلبان میتواند تیک آف را انجام دهد. علاوهبر این این سرعت نشان میدهد که خلبان میتواند هواپیما را متوقف کند و یا اینکه حتما باید تیک آف را انجام دهد. این بدان معناست که وقتی هواپیما به این سرعت رسید خلبان حتما باید تیک آف کند و در صورتیکه به این فاکتور نرسیده باشد میتواند با بستن موتورها و با استفاده از ترمزها هواپیما را متوقف سازد تا مسافرانی که با بلیط هواپیما قصد انجام پرواز داخلی و خارجی را دارند از هرگونه آسیبی در امان باشند.
- VR سرعت روتیشن: همانطور که گفته شد در سرعتی مشخص خلبان با استفاده از اهرم کنترل دماغه هواپیما را به سمت بالا هدایت میکند سرعتی که در آن این اتفاق رخ میدهد به سرعت روتیشن شهرت پیدا کرده است.
- V2 سرعت امن تیک آف: به سرعتی که هواپیما در ابتدای پرواز و دقیقا در زمان بلند شدن از زمین دارا میباشد سرعت امن تیک آف گفته میشود. این سرعت در واقع حداقل سرعتی است که هواپیما برای داشتن تیک آفی امن و ایمن باید به آن رسیده باشد تا مسافرانی که با بلیط ارزان هواپیما داخلی و خارجی قصد انجام پرواز داخلی و خارجی را دارند با امنیت بیشتری به مقصد خود برسند و دچار آسیبی نشوند. رسیدن به این سرعت به هواپیما کمک میکند حتی زمانیکه یکی از موتورهای خود را از دست داده بتواند فرآیند تیک آف خود را تکمیل کند و نرخ اوج گیری لازم را داشته باشد.
زمانی که هواپیمایی که قرار است مسافرانی را که با بلیط هواپیما قصد سفر دارند را جابجا میکند در حال شتاب گیری است خلبان سرعت v1 را یادداشت خواهد کرد تا بتواند طبق آن تصمیم بگیرد که آیا میتواند تیک آف را انجام دهد یا خیر. تمامی این اقدامات برای این صورت میگیرد تا مسافرانی که با بلیط ارزان هواپیما داخلی و خارجی قصد استفاده از هواپیما را دارند به سلامت به مقاصد خود برسند.
در سرعت vr همانطور که گفته شد دماغه هواپیما به سمت بالا هدایت میشود و این بدان معنا میباشد که هواپیما توانایی برخاستن از زمین را دارد و مسافرانی کهع با بلیط ارزان هواپیما داخلی و خارجی قصد سفر دارند میتوانند سفر هوایی خود را آغاز کنند و به مقصد خود برسند.
زمانیکه هواپیما بطور کامل از زمین جدا میشود از سرعت خاصی استفاده میکند که به آن در اصطلاح VLOF گفته میشود. در نهایت پس از بلند شدن هواپیما از زمین این غول آهنی در سرعت V2 قرار میگیرد تا به ارتفاع امن مشخص شده از زمین برسد و ما بقی مسیر را با سرعت مورد نظر طی کند. البته در بحث تیک آف فاکتورها و سرعتهای دیگری نیز مورد بررسی قرار خواهند گرفت که سرعت حداقل کنترل و حداکثر سرعت جذب انرژی ترمز برخی از آنها میباشند.